Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 lutego 2009 r., sygn. IV SA/Wr 596/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosława Rozbicka-Ostrowska (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Masternak - Kubiak Sędzia NSA Henryk Ożóg Protokolant Robert Hubacz po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 19 lutego 2009 r. sprawy ze skargi Prezydenta Miasta J. G. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody D. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Prezydenta Miasta J. G. w sprawie powierzenia obowiązków dyrektora C. K. U. w J.G. oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej przez Prezydenta Miasta J. G. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu jest rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody D. z dnia 17 października 2008 r. Nr [...] wydane na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w związku z art. 91 i art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) (zwaną dalej ustawa o samorządzie powiatowym), którym stwierdzono nieważność zarządzenia Prezydenta Miasta J. G. z dnia 1 września 2008 r. Nr [...] w sprawie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora Centrum Kształcenia Ustawicznego w J. G. . Zakwestionowane przez organ nadzoru zarządzenie wydane zostało z powołaniem się na przepisy art. 36 a ust. 4 a ustawy o systemie oświaty oraz art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie powiatowym. W toku badania legalności powyższego zarządzenia organ nadzoru stwierdził, że narusza ono w sposób istotny przepis art. 36 a ust. 4 a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) (zwanej dalej ustawa o systemie oświaty) oraz art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wojewoda D. oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących podstawach . Rada Miejska J. G. uchwałą Nr 260/XXXIII/2008 z dnia 29 sierpnia 2008 r. rozwiązała Zespół Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego w J. G. , postanawiając w § 1 , że Zespół rozwiązuje się z dniem 31 sierpnia 2008 r. W skład Zespołu wchodziło Centrum Kształcenia Ustawicznego, które nie zostało zlikwidowane. W dniu 29 sierpnia 2008 r. Prezydent Miasta - działając w imieniu zakładu pracy - Centrum Kształcenia Ustawicznego -zawarł umowę o pracę z A. S., przyjmującym na siebie obowiązki nauczyciela przedmiotu prawo. Tymczasem w dniu 29 sierpnia 2008 r. Centrum wchodziło jeszcze w skład rozwiązywanego Zespołu, bo zgodnie z postanowieniem uchwały Rady Miejskiej z dnia 24 czerwca 2008 r. Nr 213/XXXI/2008 w sprawie określenia formy organizacyjno-prawnej i siedziby Centrum Kształcenia Ustawicznego w J. G. Centrum miało podjąć działalność jako jednostka budżetowa z dniem 1 września 2008 r. (§ 3 tej uchwały ). Natomiast z dniem 31 sierpnia 2008 r. został odwołany przez Prezydenta Miasta J. G. dyrektor Zespołu Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego w J. G.. Wojewoda D. powołał się na pismo zastępcy Prezydenta Miasta J. G. z dnia 23 września 2008 r. z którego wynika, że Centrum nie posiadało podmiotowości prawno-budżetowej, nie miało powołanych żadnych władz, a pracowników zatrudniał tylko Zespół Placówek Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego, w którym obowiązki dyrektora pełnił L. S.. A zatem w dniu 29 sierpnia 2008 r. Zespołem Placówek i wchodzącym w jego skład Centrum kierował dyrektor, z którym umowa o pracę rozwiązywana była z dniem 31 sierpnia 2008 r. W wyniku zatrudnienia przez Prezydenta Miasta J. G. A. S. na stanowisku nauczyciela z dniem 1 września 2008 r. Prezydent Miasta J. G., mocą zarządzenia Nr 0151-761/W08, powierzył A. S. pełnienie obowiązków dyrektora Centrum Kształcenia Ustawicznego. Skoro zatem urzędujący w dniu 29 sierpnia 2008 r. w Zespole Placówek i w Centrum Kształcenia Ustawicznego w J. G. dyrektor nie zatrudnił nauczyciela - A. S., to - w ocenie organu nadzoru - nie można uznać , że w dniu 1 września 2008 r. był on nauczycielem Centrum. Zgodnie bowiem z art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oświaty to dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i decyduje on w szczególności o zatrudnianiu i zwalnianiu nauczycieli. Wobec tego zdaniem Wojewody Prezydent Miasta J. G. wydał zarządzenie Nr 0151-761/W08 w sprawie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora Centrum Kształcenia Ustawicznego w J. G. A. S. z istotnym naruszeniem art. 36a ust. 4a ustawy o systemie oświaty , zgodnie z którym do czasu powierzenia stanowiska dyrektora, zgodnie z ust. 3 lub 4 organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 6 miesięcy. W dniu 1 września 2008 r. A. S. nie był bowiem ani wicedyrektorem ani nauczycielem w Centrum Kształcenia Ustawicznego w J. G., a tym samym nie zostały spełnione ustawowe przesłanki powierzenia mu pełnienia obowiązków dyrektora Centrum. Organ nadzoru dalej wskazał, że zgodnie z przepisami art. 36 i 36a ustawy o systemie oświaty zasadą jest wyłanianie kandydata na stanowisko dyrektora szkoły w drodze konkursu. Jednak jeżeli nikt się nie zgłosi, organ prowadzący szkołę może je obsadzić poprzez wskazanie konkretnej osoby. Do tego czasu można też powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, ale nie dłużej niż na 6 miesięcy (art. 36a ust. 4a). Według organu nadzoru działanie ustawodawcy, polegające na umocowaniu organu prowadzącego do zastosowania art. 36a ust. 4a ustawy o systemie oświaty, należy uznać za celowe w przypadku, gdy nie można zastosować (z różnych przyczyn) przepisów art. 36a ust. 3 i ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Ratio legis przepisu art. 36a ust. 4a ustawy o systemie oświaty stanowi o możliwości powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wyłącznie wicedyrektorowi, a w przypadku braku w tej szkole stanowiska wicedyrektora , możliwość powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły nauczycielowi tej szkoły na okres maksymalnie 6 miesięcy. Dodatkowo organ nadzoru zwrócił uwagę na to , że ustawowy 6 miesięczny termin powierzenia pełnienia obowiązków zapisany w zakwestionowanym zarządzeniu upływa z dniem 1 lutego 2009 r.. a nie tak jak postanowiono z dniem 28 lutego 2009 r. W ocenie organu nadzoru nie mające umocowania w przepisach powszechnie obowiązującego prawa działanie organu narusza również art. 7 Konstytucji RP, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa. Natomiast działanie Prezydenta Miasta J. G. polegające na wydaniu zarządzenia Nr 0151-761/V/08 nie miało oparcia w przepisach prawa.