Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 września 2008 r., sygn. I SA/Wa 622/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Tarnowska Sędziowie Sędzia WSA Iwona Kosińska (spr.) Sędzia WSA Joanna Skiba Protokolant Monika Chorzewska-Korczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2008 r. sprawy ze skargi Parafii [...] w M. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z [...] lutego 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku Parafii Katolickiej pod wezwaniem [...] w M. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z [...] stycznia 2007 r., nr [...] stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody [...] z [...] stycznia 2001 r. nr [...] stwierdzającej nabycie z mocy prawa przez Parafię Katolicką [...] w M. prawa własności nieruchomości położonych w M. przy ul.[...], oznaczonych w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o powierzchni [...] ha i nr [...] o powierzchni [...] ha.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że Wojewoda [...] decyzją z [...] stycznia 2001 r., powołując się na art. 60 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.) stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 23 maja 1989 r. przez Parafię Katolicką [...] w M. nieruchomości położonych w M. , oznaczonych jako działki ewidencyjne nr [...] oraz [...]. W ocenie Wojewody [...] przedmiotowe nieruchomości w dniu [...] maja 1989 r. znajdowały się w samoistnym posiadaniu Parafii Rzymskokatolickiej [...] w M. Pismem z 30 października 2002 r. Parafia Kościoła [...] w M. wystąpiła do Wojewody [...] o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego decyzją z [...] stycznia 2001 r. wskazując, iż nie była ona informowana o toczącym się postępowaniu. Wojewoda [...] postanowieniem z [...] października 2002 r. wznowił postępowanie zakończone decyzją z [...] stycznia 2001 r., które do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie zostało zakończone. Wnioskiem z 4 lipca 2006 r. Parafia Kościoła [...] w M. wystąpiła również do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody [...] z [...] stycznia 2001 r. powołując się na treść "art. 156 § 1 pkt 2 i 7 w związku z art. 145 § 1 pkt 5 kpa". W uzasadnieniu wniosku wskazano, że na części działki nr [...] znajduje się obszar, który jest terenem grzebalnym Kościoła [...]. Mimo tego Parafia nie była informowana o toczącym się postępowaniu zakończonym kwestionowaną decyzją Wojewody [...]. Do wniosku dołączona została kopia mapy sporządzonej w dniu 26 stycznia 2005 r., z której wynika, że działka nr [...] w związku z toczącym się postępowaniem została podzielona na działki o numerach [...] oraz [...]. Po rozpatrzeniu złożonego wniosku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z [...] stycznia 2007 r. stwierdził nieważność decyzji Wojewody M. z [...] stycznia 2001 r. W uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia organ przede wszystkim wyjaśnił, że w związku z tym, iż zastosowanie trybu stwierdzenia nieważności decyzji powoduje dalej idące następstwa niż zastosowanie trybu wznowienia postępowania, to należy dać pierwszeństwo postępowaniu opartemu na przepisie art. 156 § 1 kpa. Równocześnie Minister wyjaśnił, że na części działki ewidencyjnej nr [...], oznaczonej na mapie do celów prawnych jako działka nr [...] o powierzchni [...] ha pochowani są wierni Kościoła [...], co potwierdza przedstawiony przez tę Parafię plan kwater znajdujących się na spornej części cmentarza oraz wykaz pochowanych tam osób. Z dokumentów wynika, że w wykazanych [...] kwaterach w zdecydowanej większości pochowane są osoby należące do Kościoła [...], a dokonane tam pochówki miały miejsce w latach 1920-2002. Wobec tego Minister stanął na stanowisku, że nie jest oczywiste władanie sporną częścią cmentarza przez Parafię Katolicką [...] w M. w dniu 23 maja 1989 r. Powyższe ustalenie prowadzi, zdaniem organu, do wniosku, że Wojewoda [...] wydając kwestionowaną decyzję nie zbadał i nie ocenił w stopniu należytym stanu faktycznego władania sporną nieruchomością w dniu 23 maja 1989 r., a swoją decyzję oparł jedynie na wypisie i wyrysie z ewidencji gruntów z dnia 1 grudnia 2000 r. Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające, jak również będące jego wynikiem ustalenia w zakresie stanu faktycznego, zdaniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji budzą zastrzeżenia, skutkiem czego nie można uznać, że decyzja ostateczna z [...] stycznia 2001 r. jest zgodna z prawem. Oznacza to, że Wojewoda [...] nie dokonał prawidłowego ustalenia zakresu przedmiotowego sprawy, czym naruszył także obowiązek dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności i załatwienia sprawy w sposób zgodny z art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego. Minister stwierdził także, że decyzja z [...] stycznia 2001 r. narusza prawo również z tego powodu, iż przed jej wydaniem nie były badane uprawnienia Parafii Kościoła [...] wynikające z art. 32 (w decyzji błędnie powołany został art. 29) ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 253 ze zm.). Organ wyjaśnił, że uchylenie decyzji Wojewody [...] wynika również z faktu, iż nowo utworzona nieruchomość oznaczona jako działka [...] nie posiada dostępu do drogi publicznej, co potwierdza pismo [...] Urzędu Wojewódzkiego z dnia 30 marca 2005 r. oraz pismo Starosty Powiatu M. z dnia 25 kwietnia 2005 r.