Postanowienie WSA w Warszawie z dnia 23 maja 2008 r., sygn. III SA/Wa 831/08

1. Jeżeli osoba fizyczna wniosła do Sądu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, a jednocześnie, pomimo wezwania, nie wyjaśniła swojej sytuacji majątkowej, to w procesie badania zasadności wniosku strony szczególną uwagę należy zwrócić na treść dokumentów źródłowych przedstawiających jej sytuację życiową - jak zeznania podatkowe, wyciągi z rachunków bankowych, deklaracje o podejmowanej działalności zarobkowej i źródłach utrzymania - tak, by rozstrzygnięcie nie naruszało zarówno prawa strony do Sądu (art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284; art. 45 ust. 1 Konstytucji RP Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483), przesłanek z art. 246 § 1 pkt 2 u.p.p.s.a. oraz reguł racjonalnego myślenia.

2. Bezzwłoczne rozpoznanie sprawy z wniosku o przyznanie prawa pomocy jest wyznacznikiem stopnia realizacji prawa skarżącej do sądu z art. 45 ust. 1 Konstytucji, ponieważ warunkuje ono rozpoznawanie głównego sporu: z tego powodu referendarz sądowy jest zobowiązany do szczególnie starannego uwzględniania postulatu szybkości postępowania przy rozpoznawaniu prawa pomocy.

3. Każdy podmiot stosujący prawo w Polsce, zatem także Trybunały, sądy powszechne, administracyjne oraz - referendarz sądowy - działający w ramach sądów administracyjnych, powinny przestrzegać pierwszeństwa stosowania Konwencji, w szczególności podejmując rozstrzygnięcie w myśl art. 91 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 Konstytucji RP, ponieważ skutkiem niezastosowania się podmiotu rozstrzygającego sprawę do wskazań wynikających z orzecznictwa Trybunału Praw Człowieka może być odpowiedzialność odszkodowawcza państwa.