Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 28 maja 2008 r., sygn. II SA/Po 77/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Protokolant St. sekretarz sądowy Katarzyna Bela po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2008 r. sprawy ze skargi Z. C. na decyzję Wojewody W. z dnia (...) Nr (...) w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu nieruchomości; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty K. z dnia (...) Nr (...) II. zasądza od Wojewody W. na rzecz skarżącego kwotę 200,- zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ E. Podrazik /-/ J. Szaniecka /-/ B. Drzazga

Uzasadnienie

Z. C. wnioskiem z dnia (...) zwrócił się do Prezydenta Miasta K., w imieniu własnym oraz pozostałych spadkobierców M. C., o zwrot nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), o pow. (...) ha, wywłaszczonej na rzecz Skarbu Państwa bądź wypłatę rekompensaty za nieruchomość. Wnioskodawca przedłożył postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku, wydane przez Sąd Rejonowy w K. w dniu (...), sygn. akt (...), z którego wynikało, że spadkobiercami M. C. oraz nieżyjących jej spadkobierców J. S., S. C. i H. S. są: J. M. K., J. J. S., W. S. C., A.K.C., Z. K. C., M. C. i N. W. C. - S. Wnioskodawca nie załączył do wniosku stosownych pełnomocnictw od wymienionych wyżej osób.

Decyzją z dnia (...) Prezydent Miasta K. odmówił zwrotu wywłaszczonej nieruchomości oraz odmówił wypłaty odszkodowania za dokonane wywłaszczenie.

Uzasadniając swoją decyzję organ wskazał, że nieruchomość, co do której wnioskował Z. C. została wywłaszczona na mocy orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w P. nr (...) z dnia (...) wydanego w trybie dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939 - 1945 r. (Dz.U. z 1948 r. Nr 20, poz. 138 ze zm.). Wywłaszczenie polegało na odjęciu prawa własności z dniem 9 maja 1945 r. przez Skarb Państwa, związki samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstwa publiczne jeżeli wywłaszczone nieruchomości znajdowały się w dniu wejścia w życie dekretu w ich władaniu i dotyczyło tylko nieruchomości z przeznaczeniem na cele użyteczności publicznej określone w art. 2 pkt 1 dekretu, o ile, zgodnie z pkt 2 powyższego artykułu, w momencie wywłaszczenia były nadal użytkowane na cele wymienione w pkt 1 lub w planach zagospodarowania przestrzennego bądź w wytycznych do tych planów były przewidziane na cele wymienione w pkt 1 i zostały częściowo lub całkowicie zagospodarowane z funduszów publicznych bądź też zagospodarowanie ich było przewidziane do realizacji w pierwszej kolejności planu. Według ustaleń Prezydenta Miasta K. w czasie trwania wojny nieruchomość została zajęta przez okupanta niemieckiego, po wojnie przeszła pod Zarząd Miejski w K. z przeznaczeniem na cele użyteczności publicznej. Obecnie wywłaszczona działka wchodzi w skład osiedla mieszkaniowego które stanowi współwłasność Miasta K. i osób fizycznych. W opinii organu I instancji zwrot powyższej nieruchomości mógłby zostać dokonany jedynie w przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 261 poz. 2603 ze zm.), a więc jeżeli wywłaszczona nieruchomość lub jej część, stosownie do treści przepisu art. 137 ustawy, stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Zgodnie z art. 137 nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo utraciła moc decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a cel ten nie został zrealizowany. Zdaniem Prezydenta w przedmiotowej sprawie nie zachodziły przesłanki określone w obu artykułach, bowiem przepisy dekretu wywłaszczeniowego nie przejmowały gruntów pod realizację celów publicznych a sankcjonowały prawo do gruntów już na te cele wykorzystane. W dniu wywłaszczenia nieruchomości, cel, dla którego ją wywłaszczono, był już osiągnięty, stąd niemożliwy jest jego zwrot. Ponadto, zdaniem organu, kwestia odszkodowania została uregulowana w art. 4 pkt. 6 omawianego dekretu, przewidującego, że ustalenie odszkodowania może nastąpić wyłącznie na wniosek byłego właściciela, zaś sprawy nie zakończone do 1952 r. były prowadzone w trybie art. 39 ust. 1 dekretu z dnia 26 kwietnia o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz.U. z 1949 r.. Nr 27, poz. 197 ze zm.). W przypadku gdy nie nastąpiło zawieszenie postępowania wstrzymujące bieg terminów roszczenie ulegało przedawnieniu.