Wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 lutego 2008 r., sygn. I SA/Wa 1893/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daniela Kozłowska Sędziowie WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska asesor WSA Przemysław Żmich (spr.) Protokolant Anna Jurak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2008 r. sprawy ze skargi P. [...] S.A. w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia mienia państwowego z mocy prawa przez gminę 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej na rzecz skarżących P. [...] S.A. w W. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa, po rozpoznaniu odwołania P. [...] S.A. w W., decyzją z dnia [...] września 2007 r., nr [...] umorzyła postępowanie odwoławcze prowadzone od decyzji Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] w przedmiocie komunalizacji mienia.

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie sprawy.

Wojewoda Dolnośląski decyzją z dnia [...] maja 2007 r. stwierdził nabycie przez Gminę P. z dniem 27 maja 1990 r. z mocy prawa nieodpłatnie mienia Skarbu Państwa obejmującego prawo własności nieruchomości stanowiącej drogę położoną w S. oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosły P. [...] S.A. w W.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z dnia [...] kwietnia 2007 r. umorzyła postępowanie odwoławcze. W uzasadnieniu organ wskazał, że przedmiotowa nieruchomość, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) należała do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, w sensie sprawowania władztwa administracyjnoprawnego (imperium), które przysługiwało wyłącznie terenowym organom administracji państwowej. W tym znaczeniu nieruchomość nie mogła zatem należeć do przedsiębiorstwa państwowego, ponieważ nie znajdowała się w jego zarządzie. Organ zauważył, że obecny trwały zarząd, sprawowany przez państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jak też dawny zarząd (wcześniej użytkowanie), sprawowany m. in. przez przedsiębiorstwa państwowe mógł powstać wyłącznie na podstawie decyzji administracyjnej właściwego organu, umowy o przekazanie bądź nabycie nieruchomości. Organ zauważył, że tytuł prawny P. [...] do spornej nieruchomości nie mógł wynikać z przepisów regulujących status prawny P. [...], tj. art. 1, 3 i 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe (Dz. U. z 1948 r. Nr 43, poz. 312), art. 16 ustawy z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym "Polskie Koleje Państwowe (Dz. U. Nr 26, poz. 138 ze zm.), skoro akty te nie odnosiły się do konkretnie oznaczonych nieruchomości. Poza tym w dniu wejścia w życie pierwszego z tych aktów przedmiotowa nieruchomość znajdowała się poza granicami II Rzeczypospolitej. Jednocześnie Komisja stwierdziła, że przepisy ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. Nr 3, poz. 17) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1947 r. w sprawie trybu postępowania przy przejmowaniu przedsiębiorstw na własność Państwa (DZ. U. Nr 16, poz. 62), a także dekretu PKWN z dnia 4 listopada 1944 r. o militaryzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz. U. Nr 11, poz. 55) nie mogły kreować bądź choćby potwierdzać prawa zarządu P. [...] w stosunku do konkretnych nieruchomości. W ocenie organu odwoławczego, zarząd nieruchomością nie mógł powstać na rzecz P. [...] z mocy samego prawa. Akt normatywny musiałby bowiem wymieniać konkretnie oznaczone nieruchomości albo przynajmniej określać ich granice, co w przypadku P. [...] nigdy nie miało miejsca. Komisja zauważyła, że organ odwoławczy często przyjmował, że P. [...] przysługuje przymiot strony na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz. 948 ze zm.), jednakże w najnowszym orzecznictwie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylał decyzje Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej utrzymujące w mocy decyzje organów pierwszej instancji, twierdząc, że skoro, zdaniem Komisji, P. [...] nie przysługuje zarząd do skomunalizowanej nieruchomości, to nie jest ona stroną tego postępowania i w takiej sytuacji Komisja winna wydać decyzję o umorzeniu postępowania odwoławczego.