Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. IV SA/Wr 558/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Henryk Ożóg Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Masternak Kubiak (spr.) Sędzia NSA Mirosława Rozbicka Ostrowska Protokolant Anna Rudzińska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 12 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi M. B. na decyzję Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę.

Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia [...] r. nr [...], na podstawie art. 127 § 3 w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a) - c), art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 ze zm.) po ponownym rozpatrzeniu sprawy utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] r. Nr [...] o odmowie przyznania M. B. uprawnień kombatanckich. Strona wystąpiła do Kierownika Urzędu z wnioskiem o przyznanie uprawnień kombatanckich z tytułu osadzenia latem 1944 roku w obozie hitlerowskim w miejscowości [...] w środkowej B. Kierownik Urzędu decyzją z dnia [...] r. przyznał stronie uprawnienia kombatanckie z wnioskowanego tytułu. Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia stanowił art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 z późn. zm. - dalej jako ustawa o kombatantach). Decyzja ta stała się ostateczna. Po wydaniu decyzji o przyznaniu uprawnień kombatanckich ujawniono szereg nowych okoliczności dotyczących podstawy faktycznej wniosku strony. Z tej przyczyny Kierownik Urzędu stosownie do treści art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., postanowieniem z dnia 6 grudnia 2006 r., wznowił postępowanie w sprawie zakończonej decyzją ostateczną o przyznaniu uprawnień kombatanckich. Decyzją z dnia 2 lutego 2007 r. Kierownik Urzędu uchylił decyzję własną z dnia 1 lutego 2006 r. o przyznaniu uprawnień kombatanckich oraz odmówił stronie przyznania uprawnień kombatanckich z wnioskowanego tytułu. Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. Uchylenie decyzji ostatecznej może więc nastąpić wtedy, gdy okoliczności stanowiące podstawę wznowienia (w rozpatrywanym przypadku nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody) okażą się na tyle istotne, że wywrą bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie zawarte w decyzji ostatecznej. Zdaniem Kierownika Urzędu takie okoliczności wyszły na jaw w niniejszej sprawie. Skoro art. 22 ust. 1 ustawy o kombatantach stanowi, że o spełnieniu warunków uzasadniających przyznanie uprawnień kombatanckich orzeka Kierownik Urzędu lub osoby przez niego upoważnione, na podstawie udokumentowanego wniosku zainteresowanej osoby oraz rekomendacji stowarzyszenia właściwego dla określonego rodzaju działalności kombatanckiej lub represji, to dla uzyskania decyzji o przyznaniu uprawnień konieczne jest przedstawienie (w pierwszej kolejności przez stronę) dowodów na potwierdzenie okoliczności stanowiących podstawę faktyczną żądania. W przypadku wniosków dotyczących pobytu w obozie konieczne jest w pierwszej kolejności wykazanie, że konkretny obóz (miejsce odosobnienia) należy do kategorii opisanych w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a-c ustawy o kombatantach oraz przedłożenie dowodów potwierdzających, że strona ubiegająca się o przyznanie uprawnień w obozie tym (miejscu odosobnienia) przebywała. Punktem wyjścia musi być jednak ustalenie, że konkretny obóz istniał. Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o kombatantach za represje uzasadniające przyznanie uprawnień uważa się okres przebywania z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych i rasowych: w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady (lit. a); w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa (lit. b); w innych miejscach odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa (lit. c). Stosownie do uregulowania zawartego w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy wykaz miejsc odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa oraz obozów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b-c zawiera Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz. U. Nr 106, poz. 1154 ze zm.), które w swojej treści nie wymienia obozu w L.. Nie ma zatem podstaw by obóz ten uznać za karny lub wychowawczy obóz pracy, obóz koncentracyjny, więzienie lub ośrodek zagłady. W świetle wyżej zamieszczonych rozważań nie ma przede wszystkim żadnych dowodów, które choćby uprawdopodobniły, że podczas II wojny światowej w miejscowości L. istniało miejsce, w którym zgromadzono pod nadzorem niemieckim osoby narodowości polskiej. Twierdzenia świadków zawarte w ich oświadczeniach pisemnych potwierdzające pobyt strony w obozie w L. nie mogą być uznane za wiarygodne; należy też zaznaczyć, iż w przypadku świadków posiadających uprawnienia kombatanckie za pobyt w obozie, który jak ustalono nie istniał, Kierownik Urzędu podjął przewidziane prawem działania zmierzające do wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji przyznających im uprawnienia.