Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 28 padziernika 2005 r., sygn. I SA/Gl 367/05

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Ewa Madej, Sędzia WSA: Krzysztof Winiarski, Asesor WSA: Teresa Randak (sprawozdawca), Protokolant Halina Modliszewska, po rozpoznaniu w dniu 28 października 2005r. na rozprawie sprawy ze skargi B. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. określił B. G. zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 1999 r. w wysokości [...] zł. W uzasadnieniu decyzji organ podatkowy wskazał, że podatnik odliczył od dochodu kwotę [...] zł. poniesioną z tytułu umowy o stypendium fundowane zawartą z córką A. G., na czas określony od dnia [...] 1999 r. do dnia [...] 2002 r. Stypendium miało być płatne z dołu do ostatniego dnia miesiąca. W umowie określono jako cel umowy wyniki w nauce, przy czy miało ono przysługiwać w przypadku średniej ocen 3,0. Za każde 0,1 punktu ustalono dodatkowo kwotę [...] zł. miesięcznie. Górny limit miesięczny stypendium ustalono na kwotę [...] zł. Organ powołując się na zeznania złożone przez podatnika w dniu [...] 2001 r. podniósł, że ustanowione stypendium miało na celu pokrycie wszystkich kosztów kształcenia córki, pomimo że córka osiągała własne dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Organ ustalił ponadto, że w roku podatkowym 1999 r. wypłacono 4 stypendia po [...] zł. Stypendiobiorca, A. G.w roku akademickim 1999/2000 była studentką III roku [...] na "A" i osiągnęła w tym roku średnią ocen 4,33.

Powołując się na treść art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) w dalszej części uzasadnienia określanej skrótem "updof", organ podatkowy podniósł, że podstawę odliczenia od dochodu, stanowią renty i inne trwałe ciężary oparte na tytule prawnym, nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, oraz alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, w wysokości orzeczonej w wyroku alimentacyjnym. Zdaniem organu, za trwały ciężar nie można uznać dobrowolnego zobowiązania się podatnika - w drodze umowy lub jednostronnej czynności prawnej - do ponoszenia określonych świadczeń. Uznanie dobrowolnego świadczenia za trwały ciężar oznaczałoby oznaczało by bowiem w rezultacie prawo podatnika do decydowania o wysokości obciążeń podatkowych, co stałoby w sprzeczności z zasadą, iż obowiązek podatkowy i jego wielkość określają ustawy. Wskazując, iż ani przepisy prawa cywilnego, ani przepisy podatkowe nie definiują pojęcia " stypendium", organ podatkowy, podniósł, iż analiza zapisów w niej zawartych wskazuje, iż należy ją uznać za umowę darowizny połączoną z poleceniem, bowiem zgodnie z art. 893 Kodeksu cywilnego, darczyńca może nałożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Wskazany przepis nie wskazuje bliżej rodzaju działania lub zaniechania, jakie może być objęte poleceniem, zatem może ono dotyczyć jakiekolwiek zachowania się obdarowanego, w tym także przeznaczenia darowizny na określone jego cele np. na pokrycie kosztów jego studiów. Wskazując na treść art. 26 ust. 1 pkt 1 updof, organ podatkowy podniósł, iż od dochodu ulegają odliczeniu darowizny m.in. przeznaczone na cele oświatowe w wysokości nie większej niż 15% osiągniętego dochodu, jednakże z wyłączeniem darowizn przeznaczonych na rzecz osób fizycznych. W konsekwencji organ zakwalifikował zawartą umowę jako umowę darowizny, uznając jednocześnie bezpodstawność odpisania kwoty z niej wynikającej z podstawy opodatkowania.