Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 02.03.2005, sygn. PP.443/64/04, Urząd Skarbowy w Polkowicach, sygn. PP.443/64/04

Jak opodatkować podatkiem VAT obrót uzyskany z wynajmu lokalu mieszkalnego na cele działalności gospodarczej, który stanowi współwłasność małżonków, z których tylko jeden jest podatnikiem podatku VAT, a stroną umowy jest małżonek niebędącym podatnikiem tego podatku?

Zgodnie z uregulowaniami z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzaniu majątkiem wspólnym, lecz każdy z nich może zarząd ten wykonywać samodzielnie z tym, że dla wykonania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda współmałżonka wyrażona w formie przewidzianej dla danej czynności prawnej. Jednakże zgoda taka nie oznacza, iż przez jej wyrażenie drugi małżonek staje się też stroną czynności prawnej dokonanej przez pierwszego z nich i dlatego, o tym, który z małżonków jest (będzie) podatnikiem podatku od towarów i usług rozstrzyga w istocie rzeczy wola tychże małżonków co do tego, który z nich określone czynności zarządu majątkiem wspólnym będzie w konkretnej sytuacji wykonywał. Powyższe potwierdzają przepisy ustawy o podatku dochodowym. Od 01 stycznia 2003 r. bowiem zmienione zostały przepisy dotyczące podatku dochodowego od umów najmu zawieranych przez osoby fizyczne. Wskutek nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 27 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 1182) zasadę, iż przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego praw do udziału w zysku (w razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zyskach są równe) rozciągnięto także na osiągających przychody z najmu i dzierżawy małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa. Przy czym będą mogli oni w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu na jednego z nich. Wobec takiego brzmienia przepisu, wskazanym byłoby, aby ta sama osoba rozliczała zarówno podatek dochodowy, jak i podatek VAT od osiągniętego przychodu z tytułu zawartej umowy najmu, wówczas tylko w stosunku do niej odnosić się będzie ocena możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym była mowa w obowiązującym do 30 kwietnia 2004 r. przepisie art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) oraz obowiązującym od dnia 01 maja 2004 r. przepisie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) Skoro zatem pytający wyrazili wolę rozliczania osiągniętego przychodu z tytułu zawartej umowy najmu wyłącznie przez jednego z małżonków, to na gruncie podatku od towarów i usług tylko wyznaczony małżonek będzie traktowany, jako podatnik tego podatku. Powyższe oznacza, iż w przypadku przekroczenia kwoty obrotu osiągniętego z tytułu najmu lokalu uprawniającej do zwolnienia od podatku VAT, stanie się on podatnikiem tego podatku z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi.Ze zwolnienia podmiotowego korzystają podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty stanowiącej równowartość 10 000 EURO (w 2003 r. - 40 900 zł, w 2004 r. - 45 700 zł), przy czym należy zauważyć, iż na gruncie przepisu art. 14 ust. 7 uprzednio obowiązującej ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o brzmieniu analogicznym jak art. 113 ust. 10 obecnie obowiązującej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. - zwracano uwagę, że w przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności określonych do 30 kwietnia 2004 r. w art. 2, a obecnie w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług w trakcie roku podatkowego, wielkość obrotu uprawniającego do zwolnienia, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży w roku podatkowym - powinna być określana w stosunku dziennym, tj. w proporcji do ilości dni w roku, licząc od dnia dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.