Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. IV CSK 499/18

Małżonek dłużnika mógł zgłaszać zarzuty oparte na art. 41 § 3 k.r.o. wyłącznie w postępowaniu klauzulowym (art. 787 k.p.c), ale ograniczony zakres kognicji Sądu w tym postępowaniu uniemożliwiał badanie istnienia zobowiązania i ewentualnych innych zarzutów. Zarzuty prowadzące do ograniczenia lub wyłączenia możliwości zaspokojenia się majątku wspólnego przez wierzyciela, którego dłużnikiem był jeden z małżonków (art. 41 § 3 k.r.o.), ulegały prekluzji z chwilą nadania klauzuli wykonalności, jednak małżonek dłużnika uzyskiwał uprawnienie do korzystania z innych środków ochrony prawnej. Prawomocność postanowienia w tym przedmiocie skutkowała powstaniem tytułu wykonawczego, wiążącego także inne sądy. Niedopuszczalna jest zatem pozainstancyjna kontrola orzeczenia wydanego w postępowaniu klauzulowym, co oznacza, że chybiona jest podstawa skargi kasacyjnej w zakresie wskazującym na naruszenie przepisów mających zastosowanie jedynie w tym postępowaniu, tj. art. 776, art. 787 k.p.c. i art. 41 § 1 k.r.o.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Roman Trzaskowski (przewodniczący)

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

w sprawie z powództwa W. S. przeciwko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 stycznia 2020 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 8 lutego 2018 r., sygn. akt V ACa (...),

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2717,- (dwa tysiące siedemset siedemnaście) zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka M. S. wniosła o pozbawienie wykonalności - w części jej dotyczącej - tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w T. z dnia 20 stycznia 2001 r., wydanego w sprawie z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeciwko W. S. o zapłatę, sygn. akt I C (...), opatrzonego na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w T. z dnia 7 lipca 2014 r. klauzulą wykonalności przeciwko M. S., jako małżonce dłużnika, z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku wspólnego. Podstawą żądania pozwu było twierdzenie, że zobowiązanie nie może być egzekwowane z jej udziału wobec przedawnienia roszczenia. Od dnia 30 czerwca 2016 r. postępowanie toczyło się z udziałem W. S. - następcy prawnego powódki M. S. z tytułu nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.