Wyrok SN z dnia 25 marca 2019 r., sygn. I CSK 20/18

Przepisem szczególnym, o którym mowa w art. 118 k.c, w zakresie roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jest każdy przepis przewidujący krótszy niż trzyletni termin przedawnienia. Takim krótszym terminem jest ten, przewidziany w art. 751 pkt 1 k.c. Roszczenie odszkodowawcze, o którym mowa w art. 746 § 1 zdanie 2 in fine k.c. nie zostało ujęte w ramach art. 751 k.c, a zatem w tym zakresie nie ulega wątpliwości, iż należy stosować zasadę ogólną wyrażoną w art. 118 k.c. W przepisie tym jest mowa o roszczeniach o wynagrodzenie za spełnione czynności przysługujących osobom, które "w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju". Wzgląd na wyjątkowy charakter regulacji zawartej w art. 751 k.c. prowadzi do wniosku, że przepis ten nie może być poddawany wykładni rozszerzającej, wskazane roszczenia, przysługujące innym osobom niż osoby wymienione w omawianym przepisie, przedawniają się zatem w ogólnych terminach określonych w art. 118 k.c. Bez wątpienia szkoda, o której mowa w art. 746 § 1 zdanie 2 in fine k.c, może polegać na utraconym przez przyjmującego zlecenie wynagrodzeniu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Tomasz Szanciło (przewodniczący)

SSN Joanna Misztal-Konecka

SSN Kamil Zaradkiewicz (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa S. sp. z o.o. w G. przeciwko M. S. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 marca 2019 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 29 grudnia 2016 r., sygn. akt VI ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 25 lutego 2015 r. Sąd Okręgowy w W. zasądził od pozwanego M. S. na rzecz "S." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 78.007,91 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 7.518 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd ustalił, że 3 sierpnia 2010 r. pozwany zawarł z powódką umowę zlecenia, w której "S." sp. z o.o. zobowiązała się do podjęcia czynności mających na celu uzyskanie dla powoda jako zleceniodawcy odszkodowania, w tym zadośćuczynienia, renty, zwrotu wszelkich poniesionych kosztów, za doznaną krzywdę, której powód doznał na skutek wypadku komunikacyjnego w dniu 2 lipca 2007 r. Na mocy umowy Spółka została upoważniona do powierzenia w imieniu pozwanego dochodzenia roszczeń profesjonalnym pełnomocnikom prawnym. Zleceniodawca w ramach umowy zobowiązał się do niepodejmowania żadnych czynności w zakresie objętym umową zlecenia bez wcześniejszego uzgodnienia ze Spółką. Zobowiązanie to obejmowało w szczególności niepowierzanie przez pozwanego dochodzenia roszczeń objętych umową innym podmiotom. Strony ustaliły ponadto, że za wykonanie zobowiązań wynikających z umowy powódce przysługuje wynagrodzenie w wysokości 10% powiększone o podatek od towarów i usług liczone od wartości wszystkich świadczeń, które zostaną przyznane zleceniodawcy oraz uzyskane od podmiotów zobowiązanych (np. zakładu ubezpieczeń) na podstawie umowy. Warunkiem było jednak wypłacenie odszkodowania przez te podmioty. Zleceniodawca upoważniał także Spółkę do odbioru wszelkich uzyskanych w jego imieniu świadczeń w ramach wykonania umowy zlecenia. W celu wykonania umowy powódka zleciła w dniu 3 sierpnia 2010 r. adwokatowi N. C. reprezentację Spółki przed Sądem Okręgowym w W., zaś pozwany udzielił adwokatowi pełnomocnictwa do reprezentowania w sprawie. W końcowej fazie postępowania przed Sądem Okręgowym w W. pozwany, w celu obniżenia wynagrodzenia przyjmującego zlecenie na podstawie umowy zawartej w dniu 3 sierpnia 2010 r., zaproponował Spółce zmianę umowy w postaci aneksu, na mocy którego przysługiwałoby jej wynagrodzenie jedynie wówczas, jeżeli uzyskałaby świadczenie w wysokości co najmniej 300.000 zł. Pozwany zaproponował także powódce uzależnienie wysokości prowizji od wysokości uzyskanych świadczeń w przedziale między 2 a 10%. Spółka nie wyraziła zgody na zaproponowane zmiany.