Wyrok SN z dnia 28 lutego 2019 r., sygn. V CSK 633/17

1. O ile umowa nie stanowi inaczej, ani bank nie może bez zgody klienta żądać wcześniejszej spłaty kredytu, ani klient nie może bez zgody banku wcześniej spłacić kredytu.

2. Wyłączenie kondykcji na gruncie art. 411 pkt 2 k.c. zakłada wystąpienie sytuacji, w których spełniający świadczenie nie jest ku temu prawnie zobowiązany, ale jego działaniu można przypisać moralny obowiązek względem accipiensa. Przepis ten powinien być stosowany z ostrożnością, w szczególnych okolicznościach, które ma na względzie. Przesłanka zgodności z zasadami współżycia społecznego, odwołując się do systemu wartości oraz ocen powinna być dokładnie analizowana w okolicznościach konkretnego stanu faktycznego. Artykuł 411 pkt 2 k.c. nie stanowi lex specialis względem art. 5 k.c, ponieważ oba przepisy mają odmienne hipotezy i dyspozycje. W wyniku zastosowania art. 411 pkt 2 k.c. - który w zakresie swojego zastosowania wyprzedza stosowanie art. 5 k.c. - solvens w ogóle pozbawiony jest roszczenia o zwrot ze względu na charakter świadczenia nienależnego, a nie sposób realizacji roszczenia.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Karol Weitz (przewodniczący)

SSN Monika Koba (sprawozdawca)

SSN Anna Owczarek

w sprawie z powództwa A. B. przeciwko (...) Bankowi Spółdzielczemu w S. z udziałem interwenienta ubocznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 lutego 2019 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 1 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w (...) rozstrzygając powództwo A. B. przeciwko (...) Bankowi Spółdzielczemu w S. (poprzednio (...)

Bank Spółdzielczy w S., dalej jako: "Bank"), z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. (dalej: "ARiMR" lub "Agencja"), o zapłatę kwoty 106.576,09 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tytułem zwrotu nienależnego świadczenia, oddalił powództwo.