Wyrok SN z dnia 22 czerwca 2018 r., sygn. II CSK 64/18

1. Dział I-O księgi wieczystej nie jest przeznaczony do wpisów praw, lecz do wpisywania danych faktycznych. Wpisy w tym dziale nie są objęte domniemaniem prawdziwości z art. 3 u.k.w.h. i mogą być sprostowane w trybie art. 626¹³ § 2 k.p.c. z urzędu lub na wniosek albo - w razie niezgodności danych z katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości - na podstawie art. 27 u.k.w.h. Jednakże jeżeli oznaczenie w dziale I-O księgi wieczystej jest tego rodzaju, że obejmuje część gruntu (lub innej rzeczy będącej przedmiotem wpisanego prawa) nie należącą do uprawnionego z księgi wieczystej lecz stanowiącą przedmiot cudzego prawa, to żądanie wykreślenia wpisu w dziale I-O nie dotyczy tylko sprostowania danych faktycznych lecz zmierza do ustalenia zakresu prawa przysługującego uprawnionemu w celu uzyskania zgodności pomiędzy stanem prawnym wynikającym z wpisu w dziale II księgi wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, którego przedmiot i zakres wyraża dział I-O. W takim przypadku wykreślenie oznaczenia ujawnionego w dziale I-O danej księgi wieczystej musi być postrzegane jako dotyczące praw osoby wpisanej w dziale II tej księgi wieczystej oraz praw osoby trzeciej dotychczas w księdze wieczystej nieujawnionej i nie może być wynikiem sprostowania w trybie art. 625¹³ § 2 k.p.c. lub art. 27 u.k.w.h., lecz wymaga uzgodnienia na podstawie art. 10 u.k.w.h.

2. Wadliwe określenie wielkości udziałów przypadających właścicielom lokali we wspólnej nieruchomości, dokonane w czynnościach prawnych wyodrębnienia i sprzedaży lokali, powoduje nieważność tylko postanowień dotkniętych wadą, a odnoszących się do określenia wielkości udziału w nieruchomości wspólnej, jaki wiąże się z konkretnym lokalem.

3. Skoro ustawodawca w art. 3 ust. 3 u.w.l. odwołuje się do przesłanek technicznych i na ich podstawie nakazuje określić wielkości udziałów poszczególnych właścicieli wyodrębnionych i zdatnych do wyodrębnienia lokali w nieruchomości wspólnej, to podstawą do określenia tych wielkości może być stwierdzająca ich wysokość dokumentacja techniczna, nie zaś oświadczenia woli stron czynności prawnych oraz stwierdzające te oświadczenia dokumenty. Do stosownej dokumentacji technicznej sięgają zresztą także organy administracji publicznej, wydające zaświadczenia o samodzielności poszczególnych, zdatnych do wyodrębnienia lokali. Dane stwierdzone zaświadczeniem, w razie gdy budzą wątpliwości, mogą być weryfikowane w postępowaniu sądowym, w szczególności z wykorzystaniem dowodu z opinii biegłego.