Wyrok SN z dnia 9 maja 2017 r., sygn. II PK 69/16

Po wypowiedzeniu zakładowego układu zbiorowego, do którego przeniesiono przywileje w zakresie płac z Karty górnika (rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa - Karta górnika, Dz.U. 1982 r. Nr 2, poz. 13 ze zm.), uprawnienie do specjalnego wynagrodzenia dla nowych pracowników ustala się na podstawie nowych źródeł zakładowego prawa płacowego, uwzględniając ich odrębność i samodzielność.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Franczak (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z powództwa L.D. przeciwko Z. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w L. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 maja 2017 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w L. z dnia 12 listopada 2015 r., sygn. akt V Pa ... /15,

uchyla zaskarżony wyrok w punktach I i III i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w L. do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w L. wyrokiem z 12 listopada 2015 r. uwzględnił w zasadniczej części apelację powoda L.D. i zmienił wyrok Sądu Rejonowego w L. z

25 czerwca 2015 r. w ten sposób, że zasądził od pozwanego pracodawcy Z. Spółka z o.o. w L. na rzecz powoda 12.096 zł tytułem specjalnego wynagrodzenia tzw. "Karta Górnika". W sprawie powód dochodził zwrotu kosztów dojazdu do pracy i specjalnego wynagrodzenia w kwocie 12.096 zł na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z 1 lutego 2010 r. W zakresie specjalnego wynagrodzenia pozwany zarzucił, że wewnątrzzakładowe regulacje obowiązujące od 1998 r. zastąpiły dodatki z Karty Górnika lecz sporne świadczenie przysługuje tylko pracownikom wcześniej zatrudnionym, czyli tym, którzy uprzednio nabyli prawo do tego świadczenia.

Sąd Rejonowy zasądził powodowi zwrot kosztów dojazdu do pracy a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Ustalił, że powód rozpoczął pracę u pozwanego 22 kwietnia 2008 r. i pracował na podstawie umów okresowych a na czas nieokreślony został zatrudniony 22 sierpnia 2011 r. W 1998 r. przyjęto Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Zakładu Usług Wielobranżowych Sp. z o.o. w L.. Jego uregulowania zastąpiły przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa - Karty górnika (KG). Pracownikom przysługiwało specjalne wynagrodzenie z Karty Górnika według zasad określonych w załączniku nr 3 do Układu (§ 16 ZUZP). Zgodnie z tym załącznikiem było to specjalne wynagrodzenie zastępujące dodatek stażowy, wypłacone w stawce procentowej, uzależnionej do stażu pracy. W czerwcu 2003 r. przyjęto Regulamin Wynagradzania, którego § 8 stanowił, że pracownikowi przysługuje specjalne wynagrodzenie tzw. Karta Górnika w wysokości kwoty określonej w umowie o pracę. Kwota premii wynikała z dotychczasowych uprawnień z Karty Górnika na dzień wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania i była wyliczana według tabeli płac zasadniczych. W dniu 1 lutego 2010 r. wprowadzono ZUZP, którego § 10 stanowi, że poza wynagrodzeniem zasadniczym pracownikowi przysługuje dodatkowo premia - specjalne wynagrodzenie tzw. "Karta Górnika" w wysokości kwotowej określonej w umowie o pracę. Kwota premii została ustalona na dzień wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania. Sąd Rejonowy stwierdził, że żądanie zasądzenia specjalnego wynagrodzenia nie było zasadne. Rozporządzenie z 30 grudnia 1981 r. przewidywało specjalne wynagrodzenie przyznawane w stawce procentowej uzależnionej od stażu pracy (§ 8 i 9). Podstawą zmiany stanu prawnego był art. 11 ust. 1 ustawy z 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz zmianie niektórych ustaw. Przepisy rozporządzenia zachowały moc do czasu objęcia pracowników, których przepisy te dotyczą i w zakresie przedmiotu w nim unormowanego - postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami prawa pracy. W związku z uchyleniem rozporządzenia, pracownicy, którzy na jego podstawie nabyli uprawnienia do dodatkowych świadczeń związanych z pracą, zachowali je do czasu objęcia ich regulacją ZUZP. Uprawnienia te dotyczyły tylko i wyłącznie pracowników, którzy nabyli je na podstawie rozporządzenia. ZUZP z 14 lipca 1998 r. zastąpił regulacje zawarte w rozporządzeniu. Określił zasady przyznawania specjalnego wynagrodzenia z Karty Górnika (zał. nr 3 do ZUZP). Regulacja ZUZP została uzupełniona Regulaminem Wynagradzania, którego § 8 wskazał, że kwota specjalnego wynagrodzenia - premii wynika z dotychczasowych uprawnień z Karty Górnika na dzień wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania. Dotyczy zatem tylko tych pracowników, którzy nabyli uprawnienia na podstawie nieobowiązującego rozporządzenia. ZUZP z 1998 r. został zastąpiony nowym ZUZP z 1 lutego 2010 r., który powielił dotychczasowe zapisy w zakresie specjalnego wynagrodzenia Karta Górnika - § 10. Kwota premii została ustalona na dzień wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania. Uprawnienie do specjalnego wynagrodzenia należy odczytywać - tak co do zasad jego wypłacania, jak i co do wysokości - w powiązaniu z Regulaminem Wynagradzania z czerwca 2003 r. Dodatkowe wynagrodzenie przysługiwało zatem tylko tym pracownikom, którzy nabyli je w okresie, kiedy obowiązywało rozporządzenie z 30 grudnia 1981 r. Przepisy zakładowe przejęły dotychczasowe regulacje w tym zakresie i świadczenie przysługuje tylko tym pracownikom, którzy uprawnienia takie nabyli wcześniej na podstawie rozporządzenia. Powód został zatrudniony kiedy rozporządzenie już nie obowiązywało. Nie objęły go regulacje wewnątrzzakładowe w tej części i dlatego w umowie o pracę nie znalazły się zapisy o specjalnym wynagrodzeniu z Karty Górnika. Wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy takiego składnika wynagrodzenia nie otrzymują.