Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2017 r., sygn. IV CSK 718/16

1. Funkcją powództwa wytoczonego w trybie art. 189 k.p.c. jest usunięcie poprzez orzeczenie sądu niepewności stanu prawnego zachodzącej w stosunkach pomiędzy powodem a pozwanym. Interes prawny oznacza więc istniejącą po stronie powoda potrzebę wprowadzenia jasności i pewności w sferze jego sytuacji prawnej, wyznaczonej konkretnym stosunkiem prawnym, zagrożonej, a niekiedy nawet naruszonej już przez pozwanego. Powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym pozostaje w ścisłym związku z ustrojową funkcją ksiąg wieczystych, jaką jest ujawnienie w celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu - stanu prawnego nieruchomości. Natomiast powództwo oparte na art. 189 k.p.c. służy udzieleniu ochrony prawnej w procesie, przez ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego, osobie, która ma interes prawny w jej uzyskaniu. Podstawą wpisu w księdze wieczystej usuwającego niezgodność może być wydany na podstawie art. 189 k.p.c. wyrok ustalający, a zatem nie jest wykluczone usunięcie niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym na podstawie orzeczenia sądu, bez potrzeby wykorzystania postępowania przewidzianego w art. 10 u.k.w.h.

2. Stosownie do art. 1 ust. 2 lit. a dekretu o przejęciu lasów, wraz z lasami i gruntami leśnymi przechodziły na własność Skarbu Państwa, o ile stanowiły własność lub współwłasność tej samej osoby wszelkie śródleśne grunty, łąki i wody. Ustawodawca również i tych pojęć nie definiował, a zatem należy im przypisać potoczne rozumienie. Wobec tego przez grunty i łąki śródleśne, należy rozumieć te z nich, które są otoczone w całości albo w przeważającej części przez lasy lub grunty leśne, tworząc z nimi zorganizowaną całość gospodarczą obejmującą gospodarkę leśną, a dla oceny, czy określony grunt lub łąka ma charakter śródleśny istotne jest także porównanie obszaru takiego gruntu lub łąki z obszarem przyległego lasu lub gruntów leśnych. O śródleśnym gruncie lub łące można mówić wtedy, gdy ich obszar jest wielokrotnie mniejszy od obszaru lasu i gruntów leśnych do nich przyległych.