Wyrok SN z dnia 31 stycznia 2017 r., sygn. I CSK 76/16

Istotą instytucji przedawnienia w prawie cywilnym jest dążenie do zapewnienia pewności obrotu i stabilizacji stosunków prawnych, ponieważ porządek publiczny nie akceptuje długotrwałej rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym i prawnym. Przepisy regulujące przedawnienie mają charakter bezwzględnie obowiązujących, a zatem odmowa podzielenia zarzutu przedawnienia wymaga wykazania wyjątkowych powodów.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jan Górowski (przewodniczący)

SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

SSN Irena Gromska-Szuster

w sprawie z powództwa S. Z. przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 stycznia 2017 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 19 czerwca 2015 r., sygn. akt I ACa .../14,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód, jako spadkobierca B.Z., domagał się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa kwoty 3 500 000 zł tytułem odszkodowania za utracone nieruchomości objęte dawną księgą hipoteczną "Dobra Ziemskie S.", które zostały przejęte bezpodstawnie na cele reformy rolnej.

Sąd Okręgowy w [...] wyrokiem z dnia 18 września 2014 r. oddalił powództwo uznając, że roszczenie uległo przedawnieniu i nie było podstaw do uznania zarzutu pozwanej za nadużycie prawa.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny w [...] oddalił apelację powoda.

Rozstrzygnięcie to zostało oparte na podzielonych i uznanych za własne ustaleniach dokonanych przez Sąd Okręgowy. Poprzednią właścicielką nieruchomości objętej księgą hipoteczną "Dobra Ziemskie S." nr Ks ... w dacie wejścia w życie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. Nr 3, poz. 9) była B. Z., zmarła w dniu 26 stycznia 1994 r., jej jedynym następcą prawnym jest powód.

Orzeczeniem z dnia 17 września 1945 r. Wojewódzki Urząd Ziemski w K. stwierdził, że nieruchomość ziemska "S." o powierzchni 81,5185 ha, położona w powiecie [...] nie podlegała przepisom dekretu o reformie rolnej, ponieważ obszar użytków rolnych nie przekraczał 50 ha. Pozostałą część powierzchni stanowiły inne rodzaje gruntów, w tym drogi i S..