Wyrok SN z dnia 14 lipca 2016 r., sygn. III KRS 17/16

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef lwulski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Dawid Miąsik

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z odwołania M. S. od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 14 stycznia 2016 r. w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na dwa stanowiska sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w [...], ogłoszone w Monitorze Polskim [...], z udziałem M. R. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 lipca 2016 r.,

oddala odwołanie.

Uzasadnienie

Uchwałą z dnia 14 stycznia 2016 r. Krajowa Rada Sądownictwa (dalej: Rada) postanowiła: 1) przedstawić Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na dwóch stanowiskach sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w [...] kandydatury: A. M. i M. R. oraz 2) nie przedstawiać

Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na tym stanowisku kandydatury zgłoszonej przez M. S.

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że na dwa wolne stanowiska sędziowskie w Sądzie Rejonowym w [...], ogłoszone w Monitorze Polskim zgłosiło się 13 kandydatów. Zespół członków Rady na posiedzeniu w dniu 4 maja 2015 r. postanowił jednogłośnie zarekomendować Radzie kandydatury: A. M. oraz M. S. Uchwałą /15 z dnia 5 maja 2015 r. Rada postanowiła przedstawić Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie na wakujące stanowiska sędziowskie kandydatury zarekomendowane przez Zespół. W wyniku uwzględnienia odwołania M. R., Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 27 października 2015 r., III KRS 71/15, uchylił tę uchwałę w zakresie przedstawienia Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu sędziego w Sądzie Rejonowym w [...] kandydatur A. M. i M. S. oraz nieprzedstawienia z tym wnioskiem kandydatury M. R. oraz przekazał Radzie sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wywiódł, że Rada omyłkowo ustaliła okres pracy zawodowej M. R. na samodzielnym stanowisku orzeczniczym referendarza sądowego, przyjmując, że kandydatka posiada stosunkowo krótkie doświadczenie na takim stanowisku. Tymczasem, M. R. piastuje to stanowisko od 15 lutego 2009 r., a nie - jak mylnie przyjął Zespół - od 1 lutego 2015 r. W ramach ponownej analizy zgłoszonych kandydatur Zespół członków Rady na posiedzeniu w dniu 11 stycznia 2016 r. postanowił jednogłośnie rekomendować Radzie kandydatury A. M. i M. R. W uzasadnieniu stanowiska Zespół wyjaśnił, że uzyskane przez M. S. poparcie środowiska sędziowskiego było "znacząco niższe" niż w przypadku rekomendowanych kandydatek. W ocenie Zespołu, chociaż M. R. - w porównaniu do M. S. - legitymowała się "nieznacznie krótszym" doświadczeniem zawodowym w pracy w wymiarze sprawiedliwości, to Zespół uznał tę różnicę za nieznaczną, a doświadczenie zawodowe obojga kandydatów za porównywalne. Kierując się rekomendacją Zespołu, Rada doszła do przekonania, że z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na wolnych stanowiskach sędziowskich w Sądzie Rejonowym w [.] zostaną przedstawione kandydatury zgłoszone przez A. M. i M. R. O przedstawieniu Prezydentowi RP tych kandydatur zadecydował całokształt okoliczności sprawy, a w szczególności wieloletnie doświadczenie zawodowe wybranych kandydatek, uzyskane przez nie oceny kwalifikacyjne oraz siła poparcia środowiska sędziowskiego (obie kandydatki otrzymały wyższą ocenę kolegium sądu oraz "zdecydowanie wyższe" poparcie zgromadzenia ogólnego sędziów okręgu niż M. S.). Kandydatura M. S. "nie była lepszą ani bardziej odpowiednią" od kandydatur wyłonionych przez Radę. Ten kandydat uzyskał niższą ocenę kwalifikacyjną, posiada "mniej wyróżniające" doświadczenie zawodowe a środowisko sędziowskie udzieliło mu niższego poparcia niż dwóm wybranym kandydatkom. Rada zwróciła uwagę, że spośród wskazanych trzech kandydatów (legitymujących się doświadczeniem na stanowiskach asystenta sędziego i referendarza sądowego) A. M. i M. R. uzyskały "zdecydowanie bardziej wyróżniające" oceny kwalifikacyjne niż M. S. W stosunku do obydwu kandydatek wyrażono bowiem opinie, że ich praca na stanowisku referendarza sądowego charakteryzuje duża wydajność oraz bardzo dobra sprawność w podejmowaniu czynności. Ponadto zwrócono uwagę na dużą wiedzę kandydatek oraz wysoki poziom sporządzanych przez nie orzeczeń. Z kolei, w ocenie kwalifikacyjnej M. S. "jedynie" stwierdzono, że ze względu na posiadaną wiedzę i umiejętność jej wykorzystania w praktyce oraz osiągnięte wyniki jakościowe opiniowany kandydat spełnia wymagania niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku sędziego sądu rejonowego. A. M. wykonywała czynności asystenta sędziego w latach 2005-2010, a od września 2010 r. pracuje jako referendarz sądowy w wydziale cywilnym Sądu Rejonowego w [.]. M. R. była zatrudniona na stanowisku asystenta sędziego w latach 2007-2009. Z dniem 15 lutego 2009 r. została mianowana referendarzem sądowym w Sądzie Rejonowym w [.], a następnie (z dniem 15 lutego 2015 r.) przeniesiona na stanowisko referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w [.]. Z kolei, M. S. był zatrudniony na stanowisku asystenta sędziego w Sądzie Rejonowym w [...] od 1 maja 2005 r. do 21 maja 2006 r., po czym z dniem 22 maja 2006 r. został mianowany referendarzem sądowym w tym Sądzie, gdzie do 2 sierpnia 2015 r. wykonywał czynności w wydziale ksiąg wieczystych, a z dniem 3 sierpnia 2015 r. został przeniesiony do wydziału cywilnego. W ocenie Rady, doświadczenie M. S. zdobyte w trakcie zatrudnienia na stanowisku asystenta sędziego (około 1 roku) oraz okoliczność, że w trakcie pracy na stanowisku referendarza sądowego wykonywał czynności przede wszystkim w wydziale ksiąg wieczystych, decydują o tym, że jego kandydatura w niższym stopniu niż kandydatury A. M. i M. R., spełnia kryteria warunkujące złożenie wniosku o jego powołanie na urząd sędziego. Ponadto Rada miała na uwadze, że M. S. legitymuje się także doświadczeniem zawodowym uzyskanym w trakcie pracy świadczonej "poza wymiarem sprawiedliwości", w tym na stanowisku asystenta w kancelarii radcy prawnego (od 1 lutego do 31 października 2002 r.). Jednak ta okoliczność nie wystarczała, aby wykazać, że jest on lepiej przygotowany do wykonywania czynności sędziowskich niż kontrkandydatki. W tym zakresie Rada wzięła pod uwagę, że M. R. też wykonywała pracę poza wymiarem sprawiedliwości (od 1 sierpnia 2003 r. do 31 marca 2007 r. na stanowisku asystenta prawnego w kancelarii adwokacko-radcowskiej). Rada zauważyła ponadto, że A. M. i M.R. ukończyły studia prawnicze z oceną dobrą, zaś M. S. z oceną bardzo dobrą. Na egzaminie sędziowskim M. R. otrzymała ocenę dobrą plus, a M. S. ocenę dobrą (podobnie, jak A. M.). Według Rady, uzyskanie przez M. S. oceny bardzo dobrej ze studiów, a przez M. R. oceny dobrej plus ze złożonego egzaminu sędziowskiego nie stanowi kryterium, które może samodzielnie decydować o wyniku procedury. W świetle doświadczenia zawodowego, jakim legitymują się wszyscy kandydaci oraz uzyskanych przez nich pozytywnych ocen kwalifikacyjnych, należy wnioskować, że niewielka różnica w wynikach z egzaminu zawodowego nie może rozstrzygać o rezultatach konkursu na wolne stanowisko sędziowskie. Te wszystkie okoliczności sprawiły, że w trakcie posiedzenia Rady w dniu 14 stycznia 2016 r. na kandydaturę A. M. oddano 16 głosów "za", przy braku głosów "przeciw" i "wstrzymujących się", na kandydaturę M. R. oddano 15 głosów "za", przy braku głosów "przeciw" i 1 głosie "wstrzymującym się", zaś na kandydaturę M. S. nie oddano żadnego głosu "za", oddano 2 głosy "przeciw" i 14 głosów "wstrzymujących się", w rezultacie czego ta kandydatura nie uzyskała wymaganej bezwzględnej większości głosów.