Wyrok SN z dnia 8 września 2016 r., sygn. II CSK 776/15

Weksel dopiero w chwili przedstawienia go do realizacji musi zawierać wszystkie cechy ważności. Natomiast dopuszczenie do wystawiania weksli in blanco ma to znaczenie, że w chwili wystawienia weksel może nie zawierać wszystkich cech istotnych i że uprawnionemu służy prawo uzupełnienia go zgodnie z wyraźną lub domniemaną wolą kontrahenta. Uzupełnienie weksla in blanco musi nastąpić najpóźniej przed złożeniem go do protestu, jeżeli protest jest konieczny lub w chwili dochodzenia praw z weksla, a więc praktycznie w chwili wniesienia pozwu. Jedynie brak daty wystawienia weksla, przedstawionego do realizacji, będzie powodował jego nieważność, natomiast nie jest rzeczą konieczną - w kontekście ważności weksla - by data wystawienia była prawdziwa, chyba, że jest późniejsza od daty płatności.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marian Kocon (przewodniczący)

SSN Monika Koba (sprawozdawca)

SSN Bogumiła Ustjanicz

w sprawie z powództwa J. S. przeciwko L. Z. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 września 2016 r., skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 21 maja 2015 r.,

oddala skargę kasacyjną i zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2717 (dwa tysiące siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 21 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w S. rozstrzygając powództwo J. Z. przeciwko L. Z. o zapłatę kwoty 276.260,80 zł z ustawowymi odsetkami, utrzymał w mocy nakaz zapłaty wydany przez ten Sąd w dniu 20 stycznia 2010 r., sygn. akt I Nc .../10, co do kwoty 271.444,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz co do kwoty 10.671 zł z tytułu kosztów procesu, a w pozostałym zakresie uchylił nakaz zapłaty i powództwo oddalił.

Sąd Okręgowy ustalił, iż małżonkowie Z. podjęli decyzję o rozwodzie i celem uregulowania spraw majątkowych zawarli 4 stycznia 2002 r. w formie aktu notarialnego umowę o wyłączeniu małżeńskiej wspólności ustawowej, umowę o częściowym podziale majątku dorobkowego oraz umowę renty. W umowie o częściowym podziale majątku wspólnego strony przyznały prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego przy ul. M. [...] w S. pozwanemu, z obowiązkiem spłaty na rzecz powódki kwoty 280.000 zł w trzech ratach. Natomiast w umowie renty pozwany zobowiązał się tytułem rekompensaty za wycofanie się przez powódkę ze wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej, płacić na jej rzecz, do czasu uzyskania uprawnień emerytalnych lub rentowych, rentę miesięczną w kwocie 4.000 zł, podlegającą waloryzacji corocznie, płatną z góry do ostatniego dnia każdego miesiąca, począwszy od stycznia 2002 r. Na zabezpieczenie roszczeń powódki z tytułu renty pozwany wręczył jej sześć podpisanych przez siebie weksli in blanco, bez deklaracji wekslowej. L. Z. nie wywiązywał się terminowo z zobowiązań wynikających z umowy o podział majątku wspólnego, co spowodowało, iż części tych należności powódka dochodziła na drodze sądowej. Natomiast umówioną rentę regulował jedynie do września 2003 r., a następnie zaniechał dalszych wpłat, uznając, iż powódka postępuje niegodziwie, czego konsekwencją było złożenie jej oświadczenia o odwołaniu zobowiązania do zapłaty renty. Wobec zaprzestania płatności renty powódka wypełniła jeden z weksli in blanco na kwotę 105.248,35 zł stanowiącą sumę rat renty za okres od października 2003 r. do października 2006 r., uzyskując na jego podstawie nakaz zapłaty wydany 31 października 2006 r. przez Sąd Okręgowy w S. w sprawie I Nc .../06. Kolejny weksel na kwotę 276.260,80 zł powódka wypełniła 9 listopada 2009 r., opatrując go datą płatności 16 listopada 2009 r. Na kwotę 276.260,80 zł składały się: należność główna w kwocie 222.553,76 zł z tytułu miesięcznych rat renty za okres od 1 listopada 2005 r. do dnia 9 listopada 2009 r. oraz odsetki ustawowe w kwocie 53.707,04 zł naliczone od poszczególnych rat rentowych. Pozwany, mimo uzyskania informacji o wypełnieniu weksla odmówił jego zapłaty.