Wyrok SN z dnia 24 lutego 2016 r., sygn. I CSK 824/14

Zastrzeżenie w umowie ramowej, poprzedzającej zawarcie umowy sprzedaży, dodatkowej opłaty w postaci premii należnej kupującemu od sprzedawcy, która nie stanowi elementu ceny lub marży handlowej ani zapłaty za określone towarzyszące umowie sprzedaży świadczenie niepieniężne kupującego wobec sprzedawcy, lecz jest z góry określoną przez kupującego należnością od sprzedawcy, liczoną od ogólnej kwoty obrotów rocznych stron, może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.).

Biuletyn SN nr 6/2016

Premie roczne stosowane przez sieci handlowe powinny być w każdej konkretnej sprawie wnikliwie badane, ponieważ mogą stanowić zakamuflowaną tzw. "opłatę półkową".

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

SSN Agnieszka Piotrowska

Protokolant Beata Rogalska

w sprawie z powództwa "I." Spółki z o.o. z siedzibą w G. przeciwko "L." Spółce z o.o. z siedzibą w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 lutego 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 6 lutego 2014 r.,

oddala skargę kasacyjną i zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1800,- (jeden tysiąc osiemset) złotych z tytułu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 5 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo "I." spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. przeciwko "L." spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o zapłatę 61 000 złotych, tytułem zwrotu premii rocznej, mającej stanowić opłatę za samo przyjęcie rzeczy (towarów) do sprzedaży (tzw. opłatę półkową), a zatem mającej być czynem nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jedn. tekst Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm., dalej jako u.z.n.k.). W uzasadnieniu wskazał na niejasność w powołanym przepisie pojęcia "marża handlowa" i co ona może w sobie zawierać, a w związku z tym brak naruszenia przez pozwanego zasad uczciwej konkurencji, skoro powód nie wykazał, aby zawierając umowę pozwany narzucił powodowi postanowienia niekorzystne dla niego, z wykorzystaniem dominującej pozycji kupującego na rynku; nie było też nieuczciwości w działaniu pozwanego, przejawiającej się w takim obciążeniu finansowym powoda, który nie miałby charakteru świadczenia ekwiwalentnego wobec świadczenia drugiej strony. Sąd podkreślił, że kluczowe dla oceny prawnej sporu było ustalenie, że opłata z tytułu rocznej premii nie stanowiła opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży, a była wyrazem zgodnego oświadczenia woli stron umowy na podstawie prowadzonych negocjacji co do wprowadzenia kwestionowanych obecnie postanowień do umowy, a proces ustalania obowiązku ponoszenia opłat w postaci premii rocznej przez powoda pozostawał w zgodzie z zasadą swobody umów (art. 353 k.c.).