Wyrok SN z dnia 16 grudnia 2014 r., sygn. I BP 3/14

1. Przepis art. 411 pkt 3 k.c. nie ma zastosowania w sytuacji, gdy dłużnik (pracodawca) spełnił przedawnione roszczenie w wykonaniu prawomocnego wyroku sądu, a w razie uchylenia tego orzeczenia wypłacona kwota staje się świadczeniem nienależnym, pod warunkiem, że wcześniej dłużnik działając na podstawie art. 117 § 2 k.c. uchylił się od jego zaspokojenia.

2. Istnienie podstawy prawnej w czasie spełnienia przez dłużnika świadczenia nie przesądza, że na skutek następczych zdarzeń nie stanie się one nienależne. Będzie tak w sytuacji, gdy podstawa prawna odpadnie.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Zbigniew Hajn

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z powództwa PGE [...] przeciwko C. B. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 16 grudnia 2014 r., skargi pozwanego o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. z dnia 10 grudnia 2013 r.,

1) oddala skargę;

2) zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem Najwyższym.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 10 grudnia 2013 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 30 kwietnia 2013 r. w ten sposób, że zasądził od pozwanego C. B. na rzecz powoda PGE [...] kwotę 7.903 zł z ustawowymi odsetkami.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że C. B. był pracownikiem Kopalni [...] w okresie od dnia 23 kwietnia 1982 r. do dnia 16 kwietnia 2005 r. Pracodawca nie kwalifikował pracy wykonywanej przez niego jako pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym. Początkowo pozwany pobierał emeryturę z przelicznikiem 1,2. Następnie na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w G. uzyskał prawo zastosowania przelicznika 1,8 do wysokości emerytury. W dniu 17 czerwca 2009 r. pozwany wystąpił przeciwko byłemu pracodawcy z pozwem o odszkodowanie w kwocie 16.664,60 zł z tytułu pobierania zaniżonej emerytury w związku z nieprawidłową kwalifikacją wykonywanej pracy. Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2009 r., wydanym w sprawie IV P .../09 Sąd Rejonowy zasądził na rzecz C. B. od byłego pracodawcy odszkodowanie w kwocie 12.631,72 zł. Wyrokiem z dnia 18 maja 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację PGE [...], wniesioną od wyroku Sądu Rejonowego w B. W dniu 19 lipca 2010 r. były pracodawca pozwanego dokonał na jego rzecz zapłaty kwoty 13.505,86 zł, obejmującej odszkodowanie za zaniżoną emeryturę w kwocie 12.631,72 zł oraz koszty sądowe. Pracodawca jednocześnie w dniu 21 lipca 2010 r. złożył skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Odpis skargi C. B. otrzymał w dniu 26 lipca 2010 r. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 5 maja 2011 r., w sprawie I PK 180/10, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w P. Sąd ten po przeprowadzeniu postępowania wyrokiem z dnia 30 listopada 2011 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego z dnia 14 grudnia 2009 r. w ten sposób, że zasadzoną na rzecz C. B. kwotę obniżył do 4.729,20 zł, oddalił zaś powództwo w pozostałej części, nie obciążył przy tym byłego pracownika kosztami procesu.