Wyrok SN z dnia 14 stycznia 2014 r., sygn. II PK 157/13

Nie wolno pomijać postanowień regulaminu wynagradzania, nawet wtedy, gdy wydają się one niejasne lub wewnętrznie sprzeczne.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)

SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Protokolant Grażyna Niedziałkowska

w sprawie z powództwa S. P. przeciwko S. Poland Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o wynagrodzenie i należności z tytułu podróży służbowych, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 stycznia 2014 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 25 lutego 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w punktach II, III, IV oraz w tej części wyrok Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 5 maja 2011 r., i w tym zakresie przekazuje sprawę temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego i kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód S.P. w pozwie przeciwko pozwanej S. Poland Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. domagał się zapłaty kwoty 72.731 zł, z czego 1.582 zł -tytułem diet, 50.575 zł -tytułem ryczałtów za noclegi i 20.574 zł -tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Wyrokiem dnia 5 maja 2011 r., Sąd Rejonowy: 1)zasądził od pozwanej spółki na rzecz powoda kwotę 6.211,21 zł tytułem wynagrodzenia za pracę nadliczbową wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od poszczególnych kwot i dat wymagalności wymienionych w punkcie I.1. sentencji; 2)zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 50.063 zł tytułem ryczałtów za noclegi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od poszczególnych kwot i dat wymagalności wymienionych w punkcie I.2. sentencji; 3) oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz 4) orzekł o rygorze natychmiastowej wykonalności i o kosztach procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanej spółce od dnia 24 października 2005 r. do dnia 7 lipca 2008 r. na stanowisku kierowcy transportu międzynarodowego w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie pracy równoważnej. W dniu 24 października 2005 r. powód podpisał oświadczenie o zapoznaniu się z treścią dokumentu przedłożonego mu przez pracodawcę "Nowe zasady naliczania diet zagranicznych i krajowych", wobec którego nie zgłosił zastrzeżeń. W dokumencie tym przewidziano, że dieta przysługująca kierowcy w związku z jego pobytem zagranicznym w ciągu jednej (pełnej) doby będzie wynosić 42 euro (jeśli pobyt będzie przypadał w dniu ustalonym dla kierowcy w harmonogramie pracy jako dzień roboczy) lub 35 euro (gdy pobyt za granicą przypadnie w dniu rozkładowo wolnym od pracy). Natomiast dieta krajowa -pod warunkiem przepracowania pełnej doby -została określona na 28 euro. W latach 2006-2008 pracodawca wypłacił powodowi w sumie 61 diet (po 35 euro) w związku z wykonanymi przez powoda podróżami do Holandii w dni rozkładowo wolne od pracy. W pozwanej spółce opracowano regulamin wynagradzania (pracodawca nie określił daty jego wejścia w życie), w którym postanowiono, że "dotychczasowe zasady dotyczące diet z tytułu podróży służbowych będą miały zastosowanie również w odniesieniu do należności za noclegi odbyte w trakcie tych podróży". W regulaminie tym figuruje ponadto postanowienie, zgodnie z którym "pracownicy zatrudnieni na stanowisku kierowców wyrażają zgodę na spędzanie dziennych okresów odpoczynków oraz skróconych tygodniowych okresów odpoczynku poza bazą w pojeździe pracodawcy, o ile pojazd ten posiada odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju; w takim przypadku pracownik przyjmuje, że pracodawca zapewnił kierowcy bezpłatny nocleg, a pracownikowi nie przysługuje z tego tytułu żadne dodatkowe wynagrodzenia ani ryczałt za nocleg spędzony w pojeździe, a pracownicy wyrażają na to zgodę". Pozwana spółka rozliczała poszczególne godziny przepracowane przez powoda na podstawie zapisów tarczek tachografów. Hipotetyczna liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez powoda, ustalona przez biegłego w odniesieniu do trzymiesięcznych okresów rozliczeniowych przypadających między 1 marca 2006 r. a 5 lipca 2008 r., wynosi łącznie 1.044. Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że powód wykonywał obowiązki służbowe korzystając z ciągnika siodłowego marki SCANIA wyposażonego w kabinę zawierającą dwa miejsca przeznaczone do spania, lodówkę, automatycznie sterowany układ klimatyzacji oraz niezależne ogrzewanie kabiny, przy czym klimatyzacja działała wyłącznie w czasie jazdy. Podczas wyjazdów służbowych powód nocował w kabinie. Na parkingach powód mógł korzystać z toalet, ale zdarzały się również sytuacje, w których był zmuszony do umycia się wodą z kanistra przewożonego w samochodzie. Czasami korzystanie z toalet wiązało się z opłatami a pracodawca nie pokrywał takich wydatków. W czasie pobytu za granicą w Holandii, powód zjeżdżał do kantyny, jednak panujące w niej warunki socjalne były "trudne" i żaden z kierowców zatrudnionych przez pozwaną spółkę tam nie nocował. Z analogicznych względów powód nie korzystał z możliwości noclegowej oferowanej przez spółkę na terenie jej krajowej "bazy" (w K.). Na czas wyjazdów pozwana spółka nie zapewniała powodowi pościeli.