Wyrok SN z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. II CSK 140/14

Właściwa wykładnia art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych prowadzi do wniosku, że przewidziany w tym przepisie zakaz obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa objętych wnioskiem wojewody o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, dotyczy wszelkich nieruchomości publicznych, nie wyłączając nieruchomości rolnych Skarbu Państwa.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Antoni Górski (przewodniczący)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w W. przeciwko M. W. - K. i Agencji Nieruchomości Rolnych w W. o ustalenie nieważności umowy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 listopada 2014 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 2 października 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Skarb Państwa - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wniósł o ustalenie, że umowa zawarta w dniu 12 stycznia 2005 r. przed notariuszem A. J., repertorium nr A [...], pomiędzy pozwaną M. W.- K. a Agencją Nieruchomości Rolnych, na mocy której Agencja zbyła na rzecz pozwanej działki 15/7 i 15/8 o łącznej powierzchni 336.797 m2, jest nieważna w części obejmującej działki: 15/19 i 15/21 położone w obrębie S., Gmina M., objęte księgą wieczystą KW nr [...], prowadzoną przez Sąd Rejonowy w M.

Pozwana M. W. - K. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił powództwo i obciążył powódkę kosztami procesu i sądowymi.

Sąd ustalił, że Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 września 2001 r. w sprawie ustalenia sieci autostrad i dróg ekspresowych oraz dróg o znaczeniu obronnym (Dz. U. Nr 120/1283 z 2001 r.), przyjęło plan wybudowania drogi ekspresowej S... na trasie Ś. - G.- S. - P. - G. - Z. W dniu 18 czerwca 2004 r. GDDKiA Oddział w S. złożyła do Wojewody L. i Z. wnioski o wydanie decyzji ustanawiających lokalizacje drogi mającej przebiegać przez te województwa. Do wniosków dołączono mapę przedstawiającą przebieg drogi oraz projekt podziału działek znajdujących się na jej trasie, m.in. działek nr 15/7 15/8, znajdujących się w Powiecie M., obręb S. Były one własnością Skarbu Państwa, a znajdowały się w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych. W wyniku projektowanego podziału działka 15/7 miała zostać podzielona na działki 15/18 i 15/19, natomiast działka 15/8 na działki 15/20 i 15/21. Na drogę miały być zajęte działki nr 15/19 i 15/21. Obwieszczenie zawiadamiające o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji z dnia 16 lipca 2004 r. dla budowy drogi krajowej S..., zostało przesłane instytucjom samorządowym na terenie obydwu województw i na tablicach ogłoszeń właściwych Urzędów Miast oraz Gmin widniało od końca lipca do końca pierwszej połowy sierpnia 2004 r. W dniu 12 stycznia 2005 r. Agencja Nieruchomości Rolnych i pozwana zawarli umowę sprzedaży, na podstawie której pozwana nabyła na własność nieruchomość rolną niezabudowaną, położoną w obrębie S. gmina M., składającą się z działek nr 15/7 i 15/8 o łącznym obszarze 336.797 m2 za kwotę 137.400 zł. Kupująca jako dzierżawca realizowała ustawowe prawo pierwokupu, w oparciu o art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.