Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. I CSK 200/13

1. Zaliczenie korzyści na szkodę jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy ich źródłem jest to samo zdarzenie i istnieje między nimi normalny związek przyczynowy. Dodatkowo wymaga się, by uzyskana korzyść zaspokajała te same interesy poszkodowanego, które ma zaspokoić odszkodowanie oraz by wynikała z tej samej podstawy prawnej. Zaliczeniu podlegają, zatem rzeczywiście odniesione korzyści, a ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na osobie ponoszącej odpowiedzialność odszkodowawczą.

2. Odsetki ustawowe pełnią funkcję waloryzacyjną, kompensując spadek wartości należności pieniężnej wywołanej inflacyjnym wzrostem cen. Temu samemu celowi służy wynikająca z art. 363 § 2 k.c. zasada ustalenia odszkodowania według cen z daty orzekania. Z tej właśnie przyczyny odszkodowanie obliczone według cen z daty jego ustalania, którą z reguły jest data orzekania, staje się wymagalne dopiero z datą wyrokowania i dopiero od tej daty dłużnik pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Iwona Koper

SSN Dariusz Zawistowski

w sprawie z powództwa Korporacji Finansowej Spółki z o.o. w L. i K. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Skarbu Państwa o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 stycznia 2014 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 listopada 2012 r.,

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - Ministra Skarbu Państwa na rzecz powódki Korporacji Finansowej Spółki z o.o. w L. kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Korporacja Finansowa Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w L. (dalej, jako Korporacja) oraz K. B. wnieśli ostatecznie o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Skarbu Państwa solidarnie kwoty 265.500 złotych z ustawowymi odsetkami od kwot po 88.500 złotych liczonymi od dnia 15 sierpnia 2006 r., od dnia 15 września 2006 r. oraz od dnia 15 października 2006 r. do zapłaty. Dochodzona kwota stanowiła odszkodowanie odpowiadające wysokości dywidendy za 2005 r., jakiej powodowie nie otrzymali wskutek zaniechania przez pozwanego przeniesienia na ich rzecz udziałów w Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego "T." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T. (dalej, jako Spółka T.). Pozwany Skarb Państwa wnosił o oddalenie powództwa. Zarzucał brak podstaw do jego dochodzenia oraz podnosił zarzut przedawnienia. Wyrokiem z dnia 15 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił w całości powództwo. Sąd Okręgowy oparł swe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach. Powodowie w odpowiedzi na zaproszenie Agencji Prywatyzacji do udziału w przetargu na nabycie udziałów w Spółce T. złożyli wspólnie ofertę nabycia 59 % udziałów w tej spółce. Wobec przyjęcia oferty powodów, Agencja wyznaczyła na dzień 29 marca 2002 r. termin zawarcia umowy notarialnej przenoszącej udziały. W piśmie z tego dnia Minister Skarbu Państwa, który przejął po Agencji jej zadania, poinformował powodów, że nie może zaakceptować warunków transakcji i zaproponował zawarcie porozumienia o wzajemnym odstąpieniu od umowy. Prawomocnym wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2005 r. Sąd Okręgowy w W. uwzględniając powództwo Korporacji i K. B. zobowiązał pozwany Skarb Państwa do zawarcia z powodami umowy sprzedaży 59 % udziałów, stanowiących 113.280 Udziałów w Spółce "T." na warunkach określonych w zaproszeniu do nieograniczonego przetargu na nabycie udziałów wraz ze stanowiącym jego część wzorem umowy sprzedaży. Dnia 19 czerwca 2009 r. powodowie złożyli do Sądu Rejonowego wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej zgłaszając roszczenie o odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, w tym między innymi z tytułu dywidendy za 2005 r., którą w 2006 r. w wysokości 450.000 zł Spółka "T." przeznaczyła dla pozwanego - jako jedynego wspólnika w wysokości 450.000 złotych. Powodowie nie zapłacili ceny za 59 % udziałów wynoszącej 14.160.000 złotych.