Wyrok SN z dnia 23 października 2013 r., sygn. I UK 122/13

Umożliwienie pobierania świadczeń emerytalnych bez przerwania działalności zawodowej wykracza poza konstytucyjny zakres prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)

SSN Romualda Spyt

SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania R. R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o podjęcie wypłaty emerytury, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 października 2013 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 6 grudnia 2012 r.,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. - w sprawie z odwołania R. R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o podjęcie wypłaty emerytury - oddalił odwołanie R. R. od decyzji organu rentowego z dnia 27 października 2011 r., wstrzymującej wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 r. Podstawę faktyczną wyroku Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia. Decyzją organu rentowego z dnia 25 maja 2007 r. odwołująca się od dnia 1 maja 2007 r. uzyskała prawo do emerytury na podstawie art. 29 w związku z art. 46 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako: "ustawa emerytalno - rentowa"). Jednocześnie zawieszono wypłatę świadczenia z uwagi na kontynuowanie przez odwołującą się zatrudnienia. W dacie przyznania świadczenia oraz obecnie odwołująca pozostawała i pozostaje w stosunku pracy ze Starostwem Powiatowym w P. Decyzją z dnia 30 stycznia 2009 r. organ rentowy (w związku z uchyleniem art. 103 ust. 2a ustawy emerytalno - rentowej), na wniosek odwołującej wznowił wypłatę emerytury od dnia 1 stycznia 2009 r. Uznając bezzasadność odwołania Sąd Okręgowy wskazał, że stosownie do treści przepisu art. 103a w/w ustawy (dodanego art. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. Nr 257, poz. 1726) prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Stosownie do przepisu przejściowego - art. 28 powołanej wyżej ustawy zmieniającej z dnia 16 grudnia 2010 r. do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy w brzmieniu znowelizowanym stosuje się, poczynając od dnia 1 października 2011 r. Odwołująca się nabyła prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r. i nadal pozostaje w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy ze Starostwem Powiatowym; nie rozwiązała do dnia 30 września 2011 r. stosunku pracy. W związku z powyższym według Sądu Okręgowego organ rentowy zasadnie - na podstawie powołanych wyżej przepisów - wstrzymał odwołującej się wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 r. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma naruszenia zasady ochrony praw nabytych, ponieważ zaskarżona decyzja organu rentowego nie pozbawia odwołującej się samego prawa do emerytury, a jedynie zawiesza wypłatę wynikających z tego prawa świadczeń. Nie ingeruje ona w samo prawo do świadczenia, lecz zawiesza jego realizację do momentu spełnienia przez odwołującą dodatkowej przesłanki, którą jest rozwiązanie stosunku pracy. Kształtowanie tych przesłanek należy natomiast do uprawnień ustawodawcy. Powyższy wyrok Sądu Okręgowego odwołująca się zaskarżyła apelacją. Wyrokiem z dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację. Uznał, że zarzuty apelacji sprowadzały się do stwierdzenia, że Sąd pierwszej instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na niekonstytucyjnym przepisie art. 103a ustawy emerytalno - rentowej i art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Sąd drugiej instancji wskazał, że oceną zgodności z Konstytucją wskazanych w apelacji przepisów zajął się Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12, orzekł, że art. 28 ustawy zmieniającej z dnia 16 grudnia 2010 r. w związku z art. 103 a ustawy emerytalno - rentowej, dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy zmieniającej z dnia 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. W ocenie Sądu drugiej instancji powołany wyrok TK nie ma zastosowania do odwołującej się z uwagi na to, że prawo do emerytury nabyła ona w dniu 25 maja 2007 r., a więc w stanie prawnym, w którym obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy emerytalno - rentowej o emeryturach i rentach z FUS, będący w swej treści odpowiednikiem aktualnie obowiązującego art. 103a ustawy emerytalno - rentowej. Przepis ten stanowił, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. W reżimie prawnym, w którym odwołująca się nabyła prawo do emerytury, nie było możliwości pobierania świadczenia emerytalnego bez rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą, dlatego emerytura odwołującej została zawieszona, a jej wypłatę podjęto w styczniu 2009 r., w związku z uchyleniem przepisu art. 103 ust. 2a ustawy emerytalno - rentowej.