Postanowienie z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. V KK 354/11

Odszkodowania i zadośćuczynienia z racji stosowania środka zabezpieczającego, o jakim mowa w art. 94 § 1 k.k., po uprzednim uchyleniu w trybie wznowienia procesu, orzeczenia sądu o umorzeniu postępowania z uwagi na niepoczytalność sprawcy z zastosowaniem środka zabezpieczającego i ponownym umorzeniu postępowania z uwagi na tę niepoczytalność, ale bez stosowania wskazanego środka, a więc w sytuacji, gdy do umorzenia doszło wskutek tych samych okoliczności, można zasadnie dochodzić jedynie wtedy, gdy uprzednio w postępowaniu wznowionym w kwestii owego umorzenia zostało wykazane, że stosowany uprzednio środek zabezpieczający został orzeczony mimo braku wysokiego prawdopodobieństwa popełnienia przez sprawcę ponownie czynu o znacznej szkodliwości społecznej, a nie jeżeli rezygnacja obecnie z umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym jest związana z jego aktualnym stanem zdrowia, będącym efektem leczenia psychiatrycznego i brakiem w związku z tym przewidywań zaistnienia wskazanego wyżej niebezpieczeństwa.

Z uzasadnienia:

„Stosownie do art. 552 § 3 k.p.k. prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z zastosowaniem środka zabezpieczającego powstaje jedynie w warunkach określonych w § 1 i 2 tego przepisu, a zatem jeżeli w wyniku wznowienia postępowania lub kasacji oskarżony zostaje uniewinniony lub orzeczono wobec niego łagodniejszy środek zabezpieczający (§ 1 art. 552 k.p.k.) albo umorzono postępowanie, ale wskutek okoliczności, których nie uwzględniono we wcześniejszym postępowaniu (§ 2 art. 552 k.p.k.). Takie rozumienie omawianego przepisu było i jest też podkreślane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (tak już na gruncie dawnego art. 478 k.p.k. z 1969 r w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1973 r, III KZ 187/72, OSNKW 1973, z. 5, poz. 68, a na gruncie obecnego k.p.k. np. w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2006 r, II KK 259/05, OSNKW 2006, z. 9, poz. 98).