Wyrok SN z dnia 2 lutego 2010 r., sygn. II PK 157/09

Prawomocny wyrok skazujący za przestępstwo z art. 220 k.k. wiąże sąd w postępowaniu cywilnym (art. 11 k.p.c.), co do tego, że pokrzywdzony był pracownikiem w rozumieniu art. 2 i 22 k.p.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Józef Iwulski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 lutego 2010 r. sprawy z powództwa Barbary R. przeciwko Wiesławowi B. - Zakładowi Usług Budowlanych „A." w P. i Romanowi W. o ustalenie stosunku pracy, na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku z dnia 20 lutego 2009 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Są-dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 22 lipca 2008 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku, po ponownym rozpoznaniu sprawy z powództwa Barbary R. przeciwko Wiesławowi B. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych „A." w P. i Romanowi W. o ustalenie istnienia stosunku pracy, oddalił powództwo (w punkcie pierwszym), nie obciążył powódki kosztami procesu (w punkcie drugim) oraz przyznał pełnomocnikowi powódki (w punkcie trzecim) i pełnomocnikowi pozwanego Romana W. (w punkcie czwartym) wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany Wiesław B. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych „A." w P. i w dniu 10 sierpnia 2005 r. zawarł umowę z Zakładem Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy P-P. w W., na mocy której zobowiązał się do wymiany pokrycia papy na dachach betonowych, do naprawy kominów i wymiany obróbek blacharskich w budynku przy ul. K. w W. Strony określiły termin realizacji kontraktu na 30 dni od daty podpisania protokołu wprowadzenia na budowę. Umowa zawierała postanowienie (§ 2 ust. 4), zgodnie z którym wykonawca nie mógł powierzyć wykonania umowy podwykonawcom bez zgody zamawiającego. Pozwany został wprowadzony na plac budowy w dniu 12 sierpnia 2005 r. W związku z dużą ilością robót w 2005 r. Wiesław B. zamierzał powierzyć wykonanie robót na dachu budynku przy ul. K. w W. innej firmie remontowo-budowlanej. W tym celu skontaktował się z Wandą W., zlecając jej znalezienie firmy, która wykonałaby te prace. Ta zaś zaproponowała ich wykonanie Romanowi W. W trakcie spotkania, jakie odbyło się z udziałem Wiesława B., Romana W., Wandy W. i Dariusza M. (wieloletniego współpracownika Romana W.) ustalono, że Roman W. wraz z dobranymi przez siebie robotnikami wykona prace remontowe na dachu budynku przy ul. K. Pozwany Wiesław B. oświadczył wtedy, że jeśli prace zostaną wykonane prawidłowo, „będzie zainteresowany zatrudnieniem wykonujących prace na czas określony". Skompletowaniem ekipy robotników miał się zająć Roman W. Pomiędzy Wiesławem B., a Romanem W. doszło do podpisania umowy, w której ustalono szczegółowy zakres prac do wykonania i wysokość wynagrodzenia w formie stawki za metr kwadratowy. Roman W. zaproponował wspólne wykonanie prac na budynku przy ul. K. swoim kolegom i współpracownikom Janowi F. i Tadeuszowi R. (mężowi powódki). Mieli oni przeprowadzić roboty murarskie przy kominach. Robotnicy nie podpisywali listy obecności, wspólnie ustalali godziny pracy i podział czynności, nocowali na strychu budynku. Przy pracy posługiwali się własnymi narzędziami, które zabrali ze sobą na teren budowy. Samodzielnie wykonali prowizoryczne zabezpieczenia na budynku. Pochodzące od Wiesława B. pieniądze za wykonane prace Wanda W. przekazywała do rąk Romana W. Ten zaś dzielił je pomiędzy pozostałych robotników. W dniu 17 sierpnia 2005 r. Tadeusz R., pracując na dachu budynku odbierał materiały budowlane transportowane z ziemi przy pomocy liny zamontowanej na prowizorycznej wciągarce. W trakcie transportu na dach części materiałów budowlanych mocowanie belki uległo zerwaniu. Obluzowana belka uderzyła Tadeusza R. i spowodowała jego upadek na ziemię. Mąż powódki doznał licznych obrażeń ciała i mimo hospitalizacji zmarł. Przeprowadzona w miejscu zdarzenia kontrola Państwowej Inspekcji Pracy wykazała szereg uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy organizacji prac remontowo-budowlanych na dachu budynku, co spowodowało wstrzymanie robót. Tadeusz R. wykonywał prace od 12 do 17 sierpnia 2005 r. Pozwany Wiesław B. nie dokonywał z nim żadnych uzgodnień na temat zatrudnienia ani nie zawarł z nim żadnej umowy. Nie zgłosił go także do ubezpieczeń społecznych. Wiesław B. po śmierci Tadeusza R. przesłał powódce 600 zł jako pomoc materialną w związku ze śmiercią męża. Przeciwko Wiesławowi B. zostało wszczęte postępowanie karne. Prokurator przedstawił mu zarzut, że w dniu 17 sierpnia 2005 r. w W, prowadząc działalność gospodarczą „jako kierownik budowy związanej z wykonywaniem prac remontowo-budowlanych na dachu budynku przy ul. K., będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników wykonujących powyższe prace nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w ten sposób, że nie zastosował odpowiednich środków zabezpieczających osoby wykonujące powyższe prace przed upadkiem z wysokości ani też odpowiednich środków technicznych, przy pomocy których były wykonywane prace, przez co naraził na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i nieumyślne spowodowanie śmierci Tadeusza R., który wykonując prace na dachu w/w budynku spadł doznając obrażeń ciała, w wyniku których tego samego dnia zmarł w szpitalu", tj. o czyn z art. 220 § 1 k.k. w zbiegu z art. 155 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.