Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 13 lipca 2006 r. sygn. III CZP 33/06

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk

SSN Antoni Górski

SSN Jacek Gudowski

SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

SSN Marek Sychowicz

SSN Tadeusz Wiśniewski

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 13 lipca 2006 r.,

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka,

zagadnienia prawnego przedstawionego

przez Rzecznika Praw Obywatelskich

we wniosku z dnia 28 marca 2006 r., sygn. akt RPO-516775-V-KD/05,:

"Czy wynikające z art. 219 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 1995 r., Nr 54, poz. 288 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 kwietnia 2001 r., roszczenie członka spółdzielni mieszkaniowej o przekształcenie przysługującego mu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu podlega dziedziczeniu przez spadkobierców?"

podjął uchwałę:

Roszczenie członka spółdzielni mieszkaniowej o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, wynikające z art. 219 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz.U. Nr 30, poz. 210 ze zm.), podlegało dziedziczeniu, jeżeli nie było osób uprawnionych na podstawie art. 221 § 1 tej ustawy.

Uzasadnienie

1. Zagadnienie prawne, przedstawione przez Rzecznika Praw Obywatelskich, dotyczy stanu prawnego, który obowiązywał do dnia 24 kwietnia 2001 r., oraz sprowadza się do tego, czy podlegało dziedziczeniu roszczenie wynikające z art. 219 § 1 pr. spółdz. Rzecznik wskazał na rozbieżności występujące w tym względzie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, a także w piśmiennictwie. Jego zdaniem, określone w art. 219 § 1 pr. spółdz. uprawnienie członka spółdzielni do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w prawo własnościowe było ściśle związane z lokatorskim prawem do lokalu, gdyż bez niego nie mogłoby powstać. Skoro zaś prawo lokatorskie, jako niezbywalne i niepodlegające dziedziczeniu ani egzekucji, wygasało z chwilą śmierci członka, to również uprawnienie do przekształcenia prawa musiało wygasnąć w tej samej chwili. Rzecznik przychylił się do poglądu wyrażonego w piśmiennictwie, że absurdalna byłaby sytuacja, w której spadkobiercy przysługiwałoby roszczenie o przekształcenie prawa w istocie już nieistniejące. Odmienna interpretacja oznaczałaby również, że ustanie członkostwa w spółdzielni nie prowadziło do wygaśnięcia roszczenia o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, a w rezultacie roszczenie to przysługiwałoby nadal także w wypadku utraty członkostwa w spółdzielni z innych przyczyn niż śmierć członka (na przykład w wyniku wykluczenia).