Wyrok SN z dnia 6 marca 2002 r. sygn. III RN 13/01

Świadczenie usług w zakresie transportu międzynarodowego na podstawie tzw. umowy pośrednictwa, dotyczącej towarów eksportowanych, objęte jest 0% stawką podatkową w podatku od towarów i usług, jeżeli następuje "w imieniu dającego zlecenie" (art. 39 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm. w związku z § 58 pkt 2, § 59 ust. 3, § 60 ust. 1 pkt 1 oraz § 66 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz.U. Nr 156, poz. 1024 ze zm. oraz art. 734 § 2 w związku z art. 750 KC).

Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Józef lwulski, Andrzej Kijowski

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2002 r. sprawy ze skargi Andrzeja R. i Marka R. - Spółki Cywilnej „K." w O. na decyzję Izby Skarbowej w O. z dnia 28 kwietnia 1999 r. [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku od towarów i usług za luty, marzec, maj, czerwiec, sierpień 1998 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu za dnia 24 maja 2000 r. [...]

oddalił rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie

Pierwszy Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 1 lutego 1999 r., wydaną na podstawie art. 21 § 3, art. 53 § 4 i art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) oraz art. 10 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), określił Spółce cywilnej „K." w W., której wspólnikami są Andrzej R. i Marek R., nadwyżkę podatku naliczonego nad podatkiem należnym za miesiące: luty 1998 r., marzec 1998 r. wraz z odsetkami, maj 1998 r. wraz z odsetkami, czerwiec 1998 r. wraz z odsetkami, sierpień 1998 r. wraz z odsetkami, a także ustalił dodatkowe zobowiązanie podatkowe w kwocie 3. 964, zł, odpowiadającej 30% kwoty zawyżenia. Decyzja ta opierała się na wynikach kontroli przeprowadzonej przez Urząd Skarbowy, w czasie której stwierdzono, że Spółka „K." między innymi: po pierwsze -zawyżyła wartość sprzedaży eksportowej, co stanowiło naruszenie art. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług; po drugie - dokonując sprzedaży nieprawidłowo stosowała stawkę podatku 0% w rezultacie „refakturowania" usług transportowych związanych z eksportem towarów, na rzecz podmiotu zagranicznego, które świadczone były przez przewoźnika - Spółkę z o. o. „Kd" - Spedytora Międzynarodowego; zgodnie bowiem z § 60 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 156, poz. 1024 - powoływanego nadal jako: rozporządzenie Ministra Finansów z 1997 r.), eksporter towarów ma prawo do uznania usług transportu międzynarodowego za eksport usług i do stosowania 0% stawki podatku od towarów i usług wówczas, gdy dokonuje przewozów towarów przy użyciu własnego środka transportowego i posiada dowód świadczenia tej usługi, o którym mowa jest w § 62 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 1997 r.; tymczasem, kontrolowana Spółka „K.", jako eksporter towarów, nie świadczyła usług transportowych własnym środkiem transportu i dlatego też nie miała, zdaniem Urzędu Skarbowego, prawa refakturowania tych usług, a więc prawa do zastosowania 0% stawki podatku od towarów i usług, lecz powinna naliczyć podatek należny wedle stawki 22%; po trzecie - Urząd Skarbowy zakwestionował także prawo kontrolowanej Spółki „K." do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, wynikający z faktur wystawionych przez Spółkę „Kd" za wykonanie usług transportowych, ponieważ faktury te potwierdzały czynności, które w dniu ich wystawienia nie zostały jeszcze wykonane; na podstawie dokumentów celnych i listów przewozowych stwierdzono bowiem, że przewoźnik wystawił Spółce „K." faktury przed wykonaniem usług transportowych, a wobec tego - stosownie do § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 1997 r. oraz art. 19 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług - faktury te nie mogły stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W odwołaniu od powyższej decyzji Urzędu Skarbowego, wspólni cy Spółki „K." zarzucili: po pierwsze - naruszenie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z § 66 ust. 1 pkt 11 oraz § 60 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 1997 r., wobec wadliwej wykładni tych przepisów i pominięcie faktu, że Spółka „K." działała jako spedytorze zlecenia podmiotu zagranicznego; po drugie - niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, wobec pominięcia znaczenia i skutków prawnych umowy z dnia 15 stycznia 1998 r. zawartej przez Spółkę „K." z rosyjskim podmiotem gospodarczym -Jurijem M.M., na podstawie której Spółka „K." świadczyła usługi spedycji międzynarodowej; po trzecie - bezzasadne zastosowanie sankcji z art. 27 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustalenie jej w sposób nieprawidłowy, czyli globalnie a nie indywidualnie, w odniesieniu do zakwestionowanej deklaracji w podatku od towarów i usług.