Wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2001 r. sygn. I PKN 579/00

Pracodawca, administrujący środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie może ich wydatkować niezgodnie z regulaminem zakładowej działalności socjalnej, którego postanowienia nie mogą być sprzeczne z zasadą przyznawania świadczeń według kryterium socjalnego, to jest uzależniającego przyznawanie ulgowych usług i świadczeń wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Józef Iwulski

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2001 r. sprawy z powództwa Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” S, Spółki Akcyjnej i L. Spółki Akcyjnej w L. przeciwko S. Spółce Akcyjnej w L. o zwrot zakładowemu funduszowi socjalnemu kwoty 121.793 zł, na skutek kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18 maja 2000 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Organizacja Międzyzakładowa NSZZ „Solidarność” S. S.A. i L. S.A. w L. wniosła o zwrot zakładowemu funduszowi świadczeń socjalnych przez S. Spółkę Akcyjną w L. kwoty 121.793 zł wydatkowanej przez nią na zorganizowanie w dniu 20 września 1997 r. festynu integracyjnego dla pracowników. Przeznaczenie wymienionej kwoty na powyższy cel nie zostało uzgodnione ze stroną powodową, a o jej wydatkowaniu z zakładowego funduszu socjalnego dowiedziała się od kierownika działu administracyjno-socjalnego Edyty C. oraz z otrzymanego od strony pozwanej pisma z dnia 10 marca 1998 r. przedstawiającego rozliczenie wydatków z zakładowego funduszu socjalnego, w którym została także ujęta sporna kwota.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie wyrokiem z dnia 1 marca 2000 r. oddalił powództwo i nie obciążył strony powodowej obowiązkiem zwrotu pozwanej Spółce kosztów procesu. Ustalił, że w dniu 20 września 1997 r. zarząd pozwanej Spółki oraz Międzyzakładowa Komisja NSZZ „Solidarność” zorganizowały wspólnie festyn integracyjny dla pracowników. Impreza miała charakter sportowo-rekreacyjny. Uczestniczyli w niej pracownicy ze swoimi rodzinami. Podczas imprezy trwającej cały dzień odbywały się zawody sportowe, grały i śpiewały zespoły muzyczne, zaś pracownicy na podstawie wydanych im uprzednio talonów otrzymywali przekąski i piwo. Sposób zorganizowania imprezy i jej przebieg były uzgodnione między jej organizatorami. Strona pozwana nie uzgodniła jednak ze związkami zawodowymi zasad pokrycia kosztów festynu. Mimo to koszty te pokryła w całości pieniędzmi z funduszu socjalnego. Według § 11 regulaminu gospodarowania zakładowym funduszem socjalnym, podpisanego dnia 1 stycznia 1994 r., przeznaczenie funduszu na cele inne niż wymienione w regulaminie może mieć miejsce w wypadkach uzgodnionych z Komisją Międzyzakładową NSZZ „Solidarność” i zatwierdzonych przez zarząd pozwanej Spółki. Regulamin obowiązujący u strony pozwanej nie przewiduje takiego celu wydatkowania jak organizacja imprez sportowo-rekreacyjnych, co oznacza, że zorganizowanie tego rodzaju imprezy i pokrycie jej kosztów z funduszu socjalnego powinien pracodawca uzgodnić z organizacją związkową, co nie nastąpiło. Również do komisji socjalnej zajmującej się sprawami pożyczek i innych świadczeń z funduszu socjalnego nie trafiła sprawa finansowania imprezy z dnia 20 września 1997 r. Mimo tych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Impreza mająca na celu integrację pracowników mieści się bowiem w pojęciu „działalność socjalna”, a to oznacza, że w rzeczywistości pieniądze wydatkowane na sfinansowanie takiego przedsięwzięcia, zostały wydatkowane zgodnie z ich przeznaczeniem. Wprawdzie doszło do naruszenia zasady regulaminu dotyczącej pisemnego uzgodnienia wydatkowania funduszu na festyn, skoro jednak środki funduszu zostały wydatkowane na cele zgodne z ustawą i skonsumowane przez pracowników, to brak jest podstaw prawnych do żądania zwrotu tych środków przez stronę powodową. Poza tym, skoro impreza miała charakter integracyjny, powszechny, to badanie sytuacji rodzinnej i materialnej osób, które skorzystały ze środków funduszu, byłoby zaprzeczeniem celu imprezy.