Wyrok SN z dnia 16 maja 2001 r. sygn. I PKN 389/00

Pracownik, do obowiązków którego należało tworzenie programów komputerowych na rzecz pracodawcy, mógł w okresie obowiązywania ustawy z dnia 10 lipca 1952 r. o prawie autorskim (Dz.U. Nr 34, poz. 234 ze zm.) zgodzić się na dokonywanie przez pracodawcę modyfikacji stworzonego dzieła.

Przewodniczący SSN Józef lwulski (sprawozdawca)

Sędziowie: SN Zbigniew Myszka, SA Kazimierz Josiak.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2001 r. sprawy z powództwa Biura Studiów i Projektów Energetycznych „E.-K.” SA w K. przeciwko Mironowi K. o zapłatę, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 1999 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Biuro Studiów i Projektów Energetycznych „E.-K.” S.A. w K. wniosło o zasądzenie od pozwanego Mirona K. kwoty 41.269,31 zł tytułem odszkodowania.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 1996 r. Sąd Wojewódzki w Katowicach w Wydziale Cywilnym oddalił powództwo. Sąd ustalił, że pozwany jest autorem i twórcą programu komputerowego „PC S.” wykorzystywanego przez powoda do dnia dzisiejszego. Powód jednak nie dysponuje materiałem źródłowym programu, co powoduje, że nie można go zmienić ani aktualizować. Program źródłowy został zabezpieczony przez powoda na dysku w komputerze i żeby z niego korzystać należy znać hasło. Pozwany twierdzi, że hasła zapomniał, przy czym przyznaje, że kodu (hasła) do materiałów źródłowych nie zabezpieczył w archiwum lub w inny sposób, pozwalający dzisiaj ustalić hasło. Zdaniem Sądu, skoro program został stworzony w ramach wiążącego strony stosunku pracy, to powód dysponuje majątkowymi prawami autorskimi programu „PC S.”. Brak jest jednak umowy, że pozwany ujawni i przekaże materiały źródłowe programu. Zdaniem Sądu, skoro autorskie prawa niemajątkowe przysługują pozwanemu, to nie można skutecznie domagać się wydania materiałów źródłowych i nie można bez zgody pozwanego dokonywać zmian w programie.

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 1997 r. [...] Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił zaskarżony wyrok i znosząc postępowanie w całości przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi Pracy w Katowicach do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podniósł, iż niezależnie od zarzutów podniesionych przez skarżącego zaskarżony wyrok nie mógł się ostać ze względu na nieważność postępowania wynikającą z rozpoznania sprawy przez Sąd w niewłaściwym składzie. Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Wojewódzki słusznie zastosował przepisy prawa autorskiego z 1952 r. Słusznie też Sąd Wojewódzki przyjął, iż pod rządami tej ustawy nie było regulacji prawnej stwierdzającej, że majątkowe prawa autorskie do programu komputerowego stworzonego w ramach stosunku pracy należą do pracodawcy. Jednak powód nabył te prawa, chociaż twórcą programu jest pozwany. Program źródłowy, jak i poszczególne wersje programów źródłowych stanowią integralną całość, a powodowi przysługują majątkowe prawa autorskie. Pozwany nie może powołując się na dobra autorskie sprzeciwiać się wprowadzeniu zmian w programie przez blokowanie dostępu do programu źródłowego. Zamykając powodowi dostęp do programu źródłowego pozwany w istocie narusza jego majątkowe dobra autorskie. Sąd Apelacyjny wskazał, iż należy zbadać roszczenia odszkodowawcze i ocenić odpowiedzialność pracownika za szkodę w granicach rzeczywistych strat poniesionych przez pracodawcę. Zamknięcie dostępu do źródeł programu pracodawcy bez utrwalenia hasła stanowi co najmniej niedbalstwo ze strony pracownika uzasadniające odpowiedzialność majątkową za wyrządzoną szkodę.