Wyrok SN z dnia 6 września 2000 r. sygn. II UKN 695/99

Przepis art. 55¹ KC nie stanowi samodzielnej podstawy odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową. Krąg osób odpowiedzialnych za takie zobowiązania określony jest w art. 32 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Beata Gudowska, Stefania Szymańska

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 września 2000 r. sprawy z pozwu Seweryna K. przeciwko 1) B. Kopalniom Granitu Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B., 2) S.-B. Spółka Akcyjna w S. o odszkodowanie, na skutek kasacji strony pozwanej - B. Kopalń Granitu Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 7 kwietnia 1999 r. [...]

zmienił punkt III zaskarżonego wyroku oraz poprzedzający go wyrok Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 16 czerwca 1998 r. [...] w części dotyczącej pozwanych B. Kopalni Granitu Spółki z o.o. w B. i oddalił powództwo, nie obciążył powoda kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 1998 r. [...] Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu zasądził od pozwanych B. Kopalni Granitu Spółki z o.o. w B. oraz S.-B. S.A. w S. solidarnie na rzecz powoda Seweryna K. jednorazowe odszkodowanie w kwocie 10.336 PLN z ustawowymi odsetkami od dnia 14 lutego 1995 r. z tytułu następstw choroby zawodowej, krzemicy płuc. Sąd ten ustalił co następuje. Powód Seweryn K. pracował dwukrotnie jako górnik skalnik - kamieniarz w przedsiębiorstwie państwowym B. Kopalnie Granitu w B. w latach 1960 -1964 i ponownie od 1970 - 1989. W przerwie w latach 1964 - 1969 był rencistą z ogólnego stanu zdrowia po rozpoznaniu gruźlicy płuc, a po zakończeniu zatrudnienia w 1989 r. przeszedł na emeryturę. Decyzją z dnia 17 grudnia 1994 r. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny rozpoznał u niego chorobę zawodową w postaci krzemicy płuc wskazując, że powstała ona w czasie zatrudnienia w B. Kopalniach Granitu w Zakładzie w B. na oddziałach 14 i 17 w latach 1960 - 1964 i 1970 - 1989. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej doręczono powodowi oraz jako pracodawcy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością B. Kopalnie Granitu, w której powód pracował kilka miesięcy w roku 1992 jako dozorca. Przedsiębiorstwo państwowe o nazwie B. Kopalnie Granitu w roku 1992 poddane zostało prywatyzacji na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 51, poz. 298 ze zm.), polegającej na jego likwidacji w trybie przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Przeważająca część mienia likwidowanego przedsiębiorstwa w postaci Kopalni B. 14, Zakładu Obróbki Granitu B. 50 i Kopalni R. II, organ założycielski - Minister Transportu i Gospodarki Morskiej - wniósł w imieniu Skarbu Państwa do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o nazwie B. Kopalnie Granitu. Zgodnie z umową spółki wartość aportu rzeczowego Skarbu Państwa określono na 9 miliardów starych zł. Drugim udziałowcem została - Spółka z o.o. G.T. z siedzibą w P. Objęła ona udziały o wartości 6,25 miliarda starych zł. W umowie spółki strony ustaliły, że Skarb Państwa wnosi do spółki aport w postaci przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego wraz z określonymi kwotowo wierzytelnościami i zobowiązaniami likwidowanego przedsiębiorstwa państwowego. Z dniem 1 kwietnia 1992 r. spółka przyjęła do pracy 173 pracowników byłego przedsiębiorstwa. Od lutego 1994 r. spółka z o.o. o nazwie B. Kopalnie Granitu z siedzibą w P. rozlicza się ze składek na ubezpieczenie społeczne jako nieuspołeczniony zakład pracy, w związku z objęciem większościowego pakietu udziałów przez firmy i fundusze prywatne. Pozostałą część mienia przedsiębiorstwa państwowego B. Kopalnie Granitu, likwidator przedsiębiorstwa wnosił do innych spółek, a także sprzedawał osobom fizycznym bądź podmiotom gospodarczym, w których zatrudnienie znaleźli pracownicy przedsiębiorstwa. Część z nich odeszła na emerytury bądź renty. Powód ostatnio pracował na Oddziale B - 17 w K. w gminie S. Likwidator przedsiębiorstwa B. Kopalnie Granitu sprzedał nieruchomość w K. (prawo użytkowania wieczystego terenu o powierzchni i budynki) Jerzemu K. i Czesławowi W. na współwłasność aktem notarialnym z 28 stycznia 1992 r. Wcześniej osoby te zawarły umowę spółki cywilnej o nazwie S. w celu pozyskiwania i obróbki kamienia. Nabytą nieruchomość wspólnicy wnieśli do spółki. W dniu 16 kwietnia 1997 r. powstała spółka akcyjna z siedzibą w S. o nazwie S.B., która przejęła majątek i działalność spółki cywilnej. Po doręczeniu decyzji Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego o stwierdzeniu u powoda choroby zawodowej Spółka z o.o. B. Kopalnie Granitu wystąpiła do ZUS z wnioskiem o skierowanie poszkodowanego na badanie przez Komisję Lekarska do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia dla ustalenia stopnia uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby. Orzeczeniem z dnia 30 stycznia 1995 r. Obwodowa KIZ określiła uszczerbek na zdrowiu powoda w następstwie choroby zawodowej na 80 %. Ponieważ spółka z o.o. B. Kopalnie Granitu zawiadomiła ZUS, że jako nieuspołeczniony zakład pracy nie zamierza wypłacić powodowi jednorazowego odszkodowania za skutki choroby zawodowej, ZUS Oddział w W. decyzją z dnia 15 marca 1995 r. od-mówił powodowi przyznania odszkodowania stwierdzając, że do wypłaty odszkodowania zobowiązana jest spółka jako następca prawny byłego przedsiębiorstwa państwowego. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu prawomocnym wyrokiem z dnia 22 stycznia 1997 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawcy od tej decyzji, uznając że ZUS nie odpowiada za zobowiązania byłych uspołecznionych zakładów pracy.