Wyrok SN z dnia 20 maja 1999 r., sygn. I CKN 1139/97

Nie ma podstaw do dochodzenia od operatora sieci kablowej, dokonującego retransmisji w warunkach określonych w art. 24 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, roszczeń przewidzianych w art. 79 ust. 1 tej ustawy.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 7 maja 1999 r. na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w Warszawie przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Skarpie” w T. o zapłatę na skutek kasacji pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 3 lipca 1997 r. I ACa 79/97 – uchylił zaskarżony wyrok w części uwzględniającej apelację (pkt 1, 2, 3) i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego; w pozostałym zakresie kasację odrzucił.

Uzasadnienie

Stowarzyszenie Autorów ZAiKS domagało się początkowo od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Skarpie” w T. 4.320 zł. Następnie rozszerzyło powództwo do kwoty 86.932,12 zł, którą z kolei, po zapłaceniu mu przez pozwaną 7.630,12 zł, ograniczyło o wymienioną sumę.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa powołała się na to, że jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi; wykonywany przez nią zarząd obejmuje utwory słowno-muzyczne wykorzystywane w programach telewizyjnych, retransmitowanych przez pozwaną; pozwana jednak nie uiszcza jej z tego tytułu stosownego wynagrodzenia.

Sąd Wojewódzki w Toruniu oddalił powództwo wyrokiem z dnia 15 października 1996 r.

Sąd ten ustalił, iż przed 1989 r. na osiedlu Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Skarpie” zamontowane były indywidualne anteny telewizyjne. Po 1989 r. zastąpiono je jedną anteną zbiorczą. Abonament płacony Spółdzielni przez jej członków za podłączenie do anteny zbiorczej wynosił przed dniem 1 lutego 1995 r. 1 zł. Po tej dacie pozwana nie uzyskiwała wpływów z tytułu abonamentu.

Oceniając zasadność powództwa, Sąd Wojewódzki rozróżnił dwa okresy objęte żądaniem pozwu: jeden – przed wejściem w życie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (od maja 1992 r. do maja 1994 r.); drugi po wejściu w życie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (od czerwca 1994 r. do czerwca 1996 r.). Gdy chodzi o pierwszy okres, Sąd Wojewódzki przyjął, iż strona powodowa nie ma w sprawie legitymacji procesowej, nie wykazała bowiem swego umocowania do ochrony praw objętych pozwem, wynikającego z czynności prawnej; na podstawie zaś art. 54 pr. aut. z 1952 r. mogła dochodzić jedynie ochrony dóbr osobistych twórców. Poza tym, nie udowodniła okoliczności uzasadniających roszczenie z art. 56 pr. aut. z 1952 r. Natomiast w odniesieniu do drugiego okresu Sąd Wojewódzki stwierdził, iż strona powodowa jest wprawdzie uprawniona do zarządzania autorskimi prawami majątkowymi, jednakże jej powództwo jest nieuzasadnione dlatego, że pozwanej nie można uznać za w rozumieniu ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. 1993 r. Nr 7 poz. 34 ze zm.). Według Sądu Wojewódzkiego, z art. 43 wymienionej ustawy wynika, iż operatorem sieci kablowej jest jedynie ten, kto nie tylko dokonuje retransmisji, lecz ma wpływ na charakter i dobór rozpowszechnianych utworów. Tymczasem pozwana, choć jest i uzyskała zezwolenie telekomunikacyjne, takiego wpływu nie ma. W tej sytuacji wykluczone jest stosowanie do niej art. 24 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej ustawa ta będzie oznaczana także za pomocą skrótu ), odnoszącego się do operatorów sieci kablowej; stosownie do tego przepisu: z zastrzeżeniem ust. 1, operatorom sieci kablowych wolno rozpowszechniać utwory nadawane przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne dostępne na danym obszarze, jeżeli rozpowszechnianie w sieciach kablowych ma charakter równoczesny i integralny z nadaniem pierwotnym; uprawnionym do utworów przysługuje prawo do wynagrodzenia.