Wyrok SN z dnia 25 czerwca 1998 r., sygn. III CKN 566/97

Użytkowanie uregulowane przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 1997 r. Nr 115, poz. 741) jest ograniczonym prawem rzeczowym (art. 211 kc).

Sąd może ustalić, że spółdzielnia (związek spółdzielni oraz inna osoba prawna) była w dniu 5 grudnia 1990 r. użytkownikiem gruntu, stanowiącego własność Skarbu Państwa lub gminy, m.in. na podstawie decyzji o naliczeniu lub aktualizacji opłat z tytułu użytkowania nieruchomości (art. 204 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – Dz.U. 1997 r. Nr 115, poz. 741).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 1998 r. na rozprawie sprawy z powództwa Spółdzielni Pracy w likwidacji w J. przeciwko Gminie J. o stwierdzenie obowiązku złożenia oświadczenia woli na skutek kasacji pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 sierpnia 1997 r. I ACa 496/97 – oddalił kasację.

Uzasadnienie

Spółdzielnia Pracy w J. w likwidacji wystąpiła przed Sądem Wojewódzkim w pozwie z dnia 13 marca 1996 r. przeciwko Gminie J. o stwierdzenie, że Zarząd Miasta ma obowiązek ustanowić na rzecz powódki prawo wieczystego użytkowania należącej do pozwanej działki gruntu o pow. 776 m², położonej w J. przy ul. W. nr 57 oraz przenieść odpłatnie prawo własności budynku znajdującego się na tej działce.

Sąd Wojewódzki, wyrokiem wstępnym z dnia 17 kwietnia 1997 r., uznał, że pozwana Gmina J. jest zobowiązana ustanowić na rzecz powódki użytkowanie wieczyste wymienionego na wstępie gruntu oraz przenieść odpłatnie własność budynku.

Sąd Wojewódzki poczynił następujące ustalenia.

Byłe Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w J., decyzją z dnia 30 grudnia 1951 r., przekazało Spółdzielni Pracy "Elektro-Metal" w J. w zarząd i użytkowanie objętą pozwem działkę gruntu, uzupełniając ją w 1964 r. decyzją w przedmiocie opłaty rocznej. W początkowym okresie lat siedemdziesiątych w związku z reformą administracyjną kraju i wynikającą z niej zmianą struktur jednostek spółdzielczych Spółdzielnia "Elektro-Metal" w J. przekazała działkę wraz z budynkami powodowej Spółdzielni do użytkowania. W dniu 26 stycznia 1973 r. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych w J. zawarł z powódką umowę najmu budynku. Kierownik wydziału geodezji i gospodarki gruntami b. Urzędu Miejskiego w J., decyzją z dnia 29 października 1986 r., ustalił, że grunt państwowy położony w J. przy ul. W. nr 57 znajduje się, poczynając od 1 stycznia 1986 r., w użytkowaniu powódki i określił opłatę roczną z tego tytułu. Następnie tenże kierownik decyzją z dnia 29 kwietnia 1989 r. w związku ze zmianą przepisów o gospodarce gruntami ustalił nową opłatę roczną obowiązującą od 1 stycznia 1989 r. Pismem z dnia 15 kwietnia 1991 r. powódka wystąpiła do Urzędu Miejskiego w J. o przekształcenie formy władania nieruchomością w wieczyste użytkowanie, spotykając się z odmową, podtrzymaną w 1995 r. w związku z ponowionym wnioskiem. W dniu 1 marca 1994 r. strony zawarły umowę dzierżawy nieruchomości na okres dwóch lat. Decyzją z dnia 9 września 1991 r. Prezydenta Miasta J. orzeczono wygaśnięcie prawa użytkowania nieruchomości przez Spółdzielnię Pracy "Elektro-Metal" w J. Spółdzielnia ta, przed wydaniem decyzji, zgłosiła zbędność dla jej potrzeb nieruchomości, wnosząc jednocześnie o przekazanie gruntu powódce.