Wyrok SN z dnia 7 października 1997 r. sygn. III RN 51/97

Możliwe jest zmniejszenie kary pieniężnej na podstawie art. 130 c ust. 7 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 ze zm.) w stosunku do zakładu, który przed ukaraniem usunął przyczynę jej nałożenia.

Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Janusz Łętowski, Andrzej Wasilewski

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara Grudzieckiego, po rozpoznaniu w dniu 7 października 1997 r. sprawy ze skargi Miejskich Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w K. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w W. z dnia 25 maja 1995 r. [...] w przedmiocie odroczenia terminu płatności kary pieniężnej łącznej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 1997 r. [...]

oddalił rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie

Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 1997 r. [...] zarzucił temu wyrokowi rażące naruszenie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) oraz przepisów art. 130 c ust. 2 i 7 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230 ze zm.).

Zaskarżonym wyrokiem Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu skargi Miejskich Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w K. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 25 maja 1995 r. utrzymującą w mocy decyzję Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 30 marca 1995 r., odmawiającą odroczenia terminu płatności kary pieniężnej łącznej za okres od dnia 1 stycznia do dnia 6 listopada 1994 r. za wprowadzenie do odbiornika ścieków bez pozwolenia wodnoprawnego, uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił oceny prawnej wyrażonej w decyzjach organów Ochrony Środowiska obu instancji, że fakt zrealizowania przez ukarany zakład do końca 1994 r. oczyszczalni ścieków w J. i przez to usunięcie przyczyny wymierzenia kary jeszcze w 1994 r. wyłącza możliwość odroczenia terminu płatności kary (art. 130 c ust. 2 Prawa wodnego) i w konsekwencji zmniejszenia kary pieniężnej o koszt środków własnych wydatkowanych na zrealizowanie inwestycji (art. 130 c ust. 7 Prawa wodnego). Według NSA przyjęta w tych decyzjach interpretacja powołanych przepisów Prawa wodnego polega na budzącej wątpliwości metodzie ustalenia treści normy prawnej wyłącznie na podstawie "gramatyczno-słownikowej" analizy przepisu. Tymczasem wbrew stanowisku Głównego Inspektora Ochrony Środowiska celem art. 130 c ust. 2 i 7 Prawa wodnego jest stymulacja zakładów wprowadzających do wód lub do ziemi ścieki nie odpowiadające wymaganym warunkom, ażeby realizowały inwestycje, których wykonanie i oddanie do użytku w okresie nie dłuższym niż 5 lat, zapewni usunięcie przyczyn wymierzenia kary. Zasadniczym elementem takiej stymulacji jest uprawnienie ukaranego zakładu do uzyskania odroczenia terminu płatności kary, a następnie jej odpowiedniego zmniejszenia. Jeżeli zatem w okresie, za który została wymierzona kara, zakład realizował inwestycję, o której mowa w art. 130 c ust. 2 Prawa wodnego, to wyłącznie ta okoliczność, a nie data wydania decyzji o wymierzeniu kary, może być miarodajna dla oceny zasadności wniosku o odroczenie terminu płatności kary. Jeżeli organ ochrony środowiska decyzję o wymierzeniu kary może podjąć w ciągu 5 lat od dnia, w którym stwierdzono naruszenie wymaganych warunków (art. 130 b ust. 1 Prawa wodnego), a zwłoka w załatwieniu sprawy w ramach tego terminu nie miałaby żadnych następstw, to zakład w istocie nie miałby wpływu na uzyskanie zmniejszenia kary o koszty zrealizowanej inwestycji. Zawsze bowiem decydujące byłoby niezależne od zainteresowanego zakładu zachowanie organu administracji dotyczące wszczęcia, a przede wszystkim zakończenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary. Tego rodzaju wykładnia nie znajduje według NSA oparcia w art. 130 c ust. 2 Prawa wodnego a także pozostaje w kolizji z zasadą praworządności (art. 6 KPA).