Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 23 stycznia 1996 r. sygn. III AZP 36/95

Przewodniczący Prezes SN: Jan Wasilewski

Sędziowie SN: Adam Józefowicz (współsprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski, Janusz Łętowski (sprawozdawca), Walery Masewicz, Teresa Romer, Andrzej Wróbel

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Włodzimierza Skoniecznego, po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 23 stycznia 1996 r. wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienia prawne:

1. Czy od orzeczeń wojewódzkich komisji lekarskich właściwych do określania zdolności poborowych do służby wojskowej, orzeczeń wydawanych na podstawie art. 28 ust. 2 zd. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16, zmiany: Dz. U. z 1992 r. Nr 40, poz. 174 i Nr 54, poz. 254 oraz z 1994 r. Nr 43, poz. 165) służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, czy też skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego ? oraz w przypadku ustalenia, iż od w/wym. orzeczeń służy odwołanie w administracyjnym toku instancji:

2. Czy organem wyższego stopnia w rozumieniu art. 17 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 127 § 2 k.p.a. w sprawach o jakich mowa wyżej, jest Minister Spraw Wewnętrznych, jako organ upoważniony do sprawowania zwierzchniego nadzoru nad przeprowadzeniem poboru z mocy art. 37 ust. 1 w/wym. ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej ?

podjął następującą uchwałę:

Od orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej właściwej do określenia zdolności poborowego do służby wojskowej, zmieniającego z urzędu orzeczenie rejonowej komisji lekarskiej, służy odwołanie do Ministra Spraw Wewnętrznych.

Uzasadnienie

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł w dniu 21 września 1995 r. o rozpoznanie przez skład siedmiu sędziów SN sformułowanego wyżej zagadnienia prawnego. W uzasadnieniu wniosku stwierdził, iż w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego nastąpiła rozbieżność w zakresie orzekania o dopuszczalności zaskarżania do tego Sądu orzeczeń wojewódzkich komisji lekarskich właściwych do określenia zdolności poborowych do służby wojskowej, wydawanych na podstawie art. 28 ust. 2 zd. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz. U. z 1992 r., Nr 4, poz. 16 ze zm.). Jedne składy uznają, iż od orzeczeń powyższych komisji służy odwołanie w toku instancji, natomiast inne stwierdzają, że powyższa ustawa takiego odwołania nie przewiduje, a zainteresowanemu służy tylko skarga do NSA. Ponadto istnieje wątpliwość, czy gdyby uznać, że od decyzji wydawanych przez wspomniane komisje służą jednak odwołania w administracyjnym toku instancji, to czy organem właściwym do ich rozpatrywania byłby Minister Spraw Wewnętrznych. Organ ten bowiem w myśl art.37 ust.1 wspomnianej ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. sprawuje zwierzchni nadzór nad przeprowadzaniem poboru. Jest zatem organem wyższego stopnia w rozumieniu art.17 pkt 3 k.p.a. Tym niemniej w żadnym z przepisów prawa materialnego czy ustrojowego Ministrowi Spraw Wewnętrznych nie przypisano wprost kompetencji do orzekania w sprawach zdolności do służby wojskowej, w szczególności co do zdolności poborowych do odbycia takiej służby. Przy tym organ powyższy sam uznaje się za niewłaściwy co do rozpatrywania odwołań od orzeczeń wspomnianych komisji, wyrażając pogląd, iż orzeczenia te są ostateczne w administracyjnym toku instancji, przeto podlegają kontroli NSA.