Wyrok NSA z dnia 27 lutego 2023 r., sygn. II OSK 2360/19

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Robert Sawuła Sędziowie sędzia NSA Tomasz Zbrojewski (spr.) sędzia del. NSA Jerzy Stankowski po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt VII SA/Wa 1958/18 w sprawie ze skargi R. O. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 25 lipca 2018 r., znak: DOA.7110.330.2018.KKO w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżony wyrok i zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia 15 czerwca 2018 r., znak: IR-IV.7840.15.2018.6, 2. zasądza od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz R. O. kwotę 1137 (jeden tysiąc sto trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt VII SA/Wa 1958/18, oddalił skargę R. O. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 25 lipca 2018 r., znak: DOA.7110.330.2018.KKO, w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.

Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia 15 czerwca 2018 r., znak: IR-IV.7840.15.2018.6, na podstawie art. 105 § 1 w zw. z art. 157 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm., zwana dalej: "k.p.a."), umorzył w całości postępowanie, wszczęte na wniosek R. O., w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty [...] z dnia 14 maja 2013 r., nr 250/2013, zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej K. i M. S. pozwolenia na przebudowę budynku inwentarskiego oraz wiaty na działce nr ewid. [...] w [...]. Organ wyjaśnił, że zgodnie z art. 157 § 2 k.p.a. postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, przy czym stosownie do art. 28 k.p.a. stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Podmiot żądający stwierdzenia nieważności kwestionowanej decyzji musi zatem posiadać interes prawny w postępowaniu administracyjnym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji. Ustalając krąg stron postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w przedmiotowej sprawie organ wziął pod uwagę treść art. 28 k.p.a. i dokonał sprawdzenia, czy skarżący posiada legitymację do złożenia wniosku o zbadanie legalności kwestionowanej decyzji, tj. czy istnieje przepis prawa materialnego powszechnie obowiązującego, na podstawie którego skarżący mógł żądać skutecznie czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby, albo mógł żądać zaniechania lub ograniczenia czynności sprzecznych z jego potrzebami. Skarżący nie brał udziału w postępowaniu zakończonym decyzją Starosty, zatem miał obowiązek wykazać, że jego nieruchomość znajduje się w obszarze oddziaływania obiektu (art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 ze zm., zwana dalej: "Pr.bud."). Obszar oddziaływania obiektu musi być przy tym określony na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, samo subiektywne odczucie danego podmiotu nie jest wystarczające do uznania, że dana nieruchomość jest usytuowana w obszarze oddziaływania danego przedsięwzięcia. Skarżący swój interes prawny w sprawie wywodził z faktu bycia właścicielem działki o nr ewid. [...] w [...]. Działka ta znajduje się po przeciwległej stronie drogi w odległości ok. 17 m od granicy działki inwestycyjnej. Z uwagi na obsadę budynku inwentarskiego, która według oświadczenia inwestorów nie przekroczy 40 DJP, a także położenia kwestionowanego budynku względem granic działek sąsiednich, organ pierwszej instancji uznał, że inwestycja nie będzie negatywnie oddziaływać na sąsiednie nieruchomości, uznając tym samym tylko inwestorów za stronę postępowania. Ponadto, w ocenie organu, położenie działki skarżącego względem kwestionowanej inwestycji, wyklucza uznanie, że inwestycja ta niesie ze sobą jakiekolwiek ograniczenia w możliwości zagospodarowania działki należącej do skarżącego. W rezultacie organ stwierdził, że nieruchomość skarżącego nie znajduje się w obszarze oddziaływania inwestycji. W tym stanie rzeczy, skoro wniosek o zbadanie legalności został wniesiony przez podmiot nie posiadający przymiotu strony, należało po wszczętym już postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, umorzyć przedmiotowe postępowanie. Wszczęcie bowiem postępowania zainicjowanego wnioskiem nieuprawnionego podmiotu, obliguje organ nadzorczy do jego umorzenia z uwagi na brak podstaw do rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty.