Wyrok NSA z dnia 13 września 2023 r., sygn. II OSK 2748/18

Zabytki

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) Sędziowie sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. WSA Grzegorz Rząsa po rozpoznaniu w dniu 13 września 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 15 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 337/18 w sprawie ze skargi B. A. na zarządzenie Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr 4072/VI/13 w przedmiocie przyjęcia gminnej ewidencji zabytków w Łodzi 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. stwierdza, że zarządzenie Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr 4072/VI/13, zostało wydane z naruszeniem prawa w części dotyczącej ujęcia w załączniku pod pozycją [...] nieruchomości przy [...] w L.; 3. zasądza od Prezydenta Miasta Łodzi na rzecz B. A. kwotę 1287 (słownie: jeden tysiąc dwieście osiemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 15 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 337/18 (dalej wyrok z dnia 15 czerwca 2018 r.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (dalej WSA albo sąd I instancji), działając w sprawie ze skargi B. A. oddalił skargę na zarządzenie Prezydenta Miasta Łodzi (dalej zwanego Prezydentem) z dnia 29 kwietnia 2013 r., zapadłe w przedmiocie przyjęcia gminnej ewidencji zabytków w Łodzi.

Wyrok ten zapadł w oparciu o następujące okoliczności stanu prawnego i faktycznego:

Wnioskodawca zaskarżył do sądu administracyjnego zarządzenie Prezydenta Miasta Łodzi z 29 kwietnia 2013 r., w sprawie przyjęcia gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi w części, tj. w zakresie ujęcia w załączniku do ww. zarządzenia (poz. [...]) - stanowiącej własność skarżącego - nieruchomości [...], a tym samym umieszczenia tej nieruchomości w gminnej ewidencji zabytków, zarzucając zaskarżonemu aktowi naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. nr 162, poz. 1568 ze zm., dalej u.o.z.o.z.) – w zw. z § 18 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. nr 113, poz. 661 ze zm., zwanego dalej rozporządzeniem) – w zw. z art. 21 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji RP (i wynikającej z niego zasady demokratycznego państwa prawnego), polegające na braku spełnienia przez Prezydenta obowiązku dokonania sprawdzenia przed włączeniem do ewidencji zabytków tego, czy dana nieruchomość posiada walory zabytkowe i w konsekwencji włączenie nieruchomości do ewidencji w sposób arbitralny, a jednocześnie bezpodstawny i nieuzasadniony merytorycznie.