Wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2023 r., sygn. III FSK 1996/21

W postępowaniu administracyjnym, wezwanie do przedłożenia dokumentów przez organ administracyjny musi być właściwie uzasadnione, wskazujące na niezbędność tych dokumentów do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Bezpodstawna odmowa przedłożenia dokumentów przez stronę może skutkować nałożeniem kary porządkowej, jednakże, jeżeli organ administracyjny nie wyjaśnił dlaczego te dokumenty są niezbędne, strona ma prawo odmówić ich przedłożenia.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz, Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA (del.) Anna Juszczyk-Wiśniewska (sprawozdawca), Anna Błażejczyk, Protokolant, , po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej D. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 4 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Bk 498/19 w sprawie ze skargi D.T. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku z dnia 4 lipca 2019 r., nr 2001-IOA.4246.24.2019 w przedmiocie kary porządkowej 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla zaskarżone postanowienie w całości, 3) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku na rzecz D. T. kwotę 1020 (słownie: tysiąc dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2019 r. sygn. akt I SA/Bk 498/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę D.T. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku z dnia 4 lipca 2019 r. nr 2001-IOA.4246.24.2019 w przedmiocie nałożenia kary porządkowej za nieprzedstawienie w wyznaczonym przez organ terminie żądanych dokumentów.

Wymieniony wyrok, jak również inne przytoczone w niniejszym uzasadnieniu orzeczenia sądów administracyjnych, publikowane są na stronach internetowych Naczelnego Sądu Administracyjnego (www.nsa.orzeczenia.gov.pl).

WSA oddalając skargę na postanowienie wskazał, że kluczową przesłanką nałożenia kary porządkowej jest "bezzasadność odmowy" dokonania konkretnej czynności procesowej przez stronę, przy czym chodzi tu o odmowę nie mającą podstaw w obiektywnych okolicznościach sprawy. W ocenie sądu nie ma znaczenia to, czy w przekonaniu strony powinna ona ten obowiązek wykonać, lecz o kwestię istnienia faktycznych przeszkód w jego wykonaniu. Znamiona "bezzasadnej odmowy" nosi postępowanie strony, która bez uzasadnionej przyczyny nie stawia się na wezwanie organu podatkowego, tj. jeżeli z okoliczności sprawy nie wynika, że jest to uzasadnione obiektywnymi okolicznościami. Podatnik nie jest właściwym podmiotem do oceny tego, jakie dokumenty i informacje są istotne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy i nie ma podstaw do kwestionowania potrzeby ich złożenia. Obowiązkiem strony jest przedstawienie żądanych przez organ dokumentów i wyjaśnień.