Wyrok NSA z dnia 26 października 2021 r., sygn. III OSK 4200/21

Funkcją instytucji ustawowego rozszerzenia się zakresu państwowego zasobu archiwalnego jest określenie losu ewidencjonowanego materiału archiwalnego, w sytuacji gdy jego zarządca przestałby istnieć. Chodzi o to, aby przed ustaniem działalności jednostki organizacyjnej zarządzającej archiwaliami archiwalia te nie zostały uszkodzone, czy wręcz zniszczone w toku skomplikowanych procedur związanych z likwidacją. W zamyśle prawodawcy archiwalia powinny stać się przedmiotem pieczy państwa oraz zostać powierzone w zarząd właściwym instytucjom. Ratio legis art. 44 u.n.z.a. to jednak nie tylko ochrona archiwaliów przed uszkodzeniem czy zniszczeniem. Ustawodawca chroni również przed tzw. rozproszeniem materiałów archiwalnych, czyli podziałem całości archiwalnej, jaką stanowi zespół archiwalny, pomiędzy wielu właścicieli lub innych posiadaczy.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski po rozpoznaniu w dniu 26 października 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 listopada 2020 r., sygn. akt II SA/Wa 365/20 w sprawie ze skargi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie Oddział w Chorzowie na decyzję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] grudnia 2019 r., nr [...] w przedmiocie odmowy złożenia dokumentacji osobowej i płacowej na odpłatne przechowywanie w archiwum państwowym 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie Oddział w Chorzowie kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 12 listopada 2020 r., sygn. akt II SA/Wa 365/20, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie Oddział w Chorzowie, uchylił decyzję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] grudnia 2019 r. nr. [...] w przedmiocie odmowy złożenia dokumentacji osobowej i płacowej na odpłatne przechowywanie w archiwum państwowym. W uzasadnieniu wskazano na następujący stan faktyczny i prawny sprawy: