Wyrok NSA z dnia 15 września 2021 r., sygn. III OSK 2326/21

W sytuacji, w której matka urodziła czworo dzieci, jednak jedno z czworga dzieci zmarło w wieku niespełna 4 lat, nie można przyjąć, że matka zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy urodziła i wychowała co najmniej czworo dzieci, albowiem w stosunku do zmarłego dziecka ten proces wychowania nie został zakończony.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Rafał Stasikowski (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Tamara Dziełakowska sędzia del. WSA Dariusz Chaciński po rozpoznaniu w dniu 15 września 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 1032/19 w sprawie ze skargi J. B. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [..] marca 2019 r. nr [..] w przedmiocie odmowy przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego I. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę II. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 października 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 1032/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi J.B. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [..] marca 2019 r. w przedmiocie odmowy przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, uchylił zaskarżoną decyzję.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

J. B. (zwana dalej: "skarżącą") złożyła 18 marca 2019 r. do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej: "Prezesem ZUS") wniosek o przyznanie rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Prezes ZUS decyzją z [..] marca 2019 r., na podstawie ustawy z 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. z 2019r., poz. 303, zwana dalej: "u.r.ś.u.") odmówił skarżącej przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego. W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że Prezes ZUS może odmówić przyznania przedmiotowego świadczenia w razie pozbawienia przez sąd władzy rodzicielskiej lub ograniczenia władzy rodzicielskiej przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej, długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci. Wychowanie w rozumieniu u.r.ś.u. oznacza sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi polegającej na stałym, bezpośrednim i ciągłym wykonywaniu ogółu obowiązków spoczywających na rodzicach w ramach praw im przysługujących względem dzieci w celu należytego sprawowania pieczy nad nimi i nad ich majątkiem. Zasadą jest, że proces wychowawczy powstaje z chwilą urodzenia dziecka i zazwyczaj ustaje z chwilą uzyskania przez dziecko pełnoletności. Długotrwałość wychowania to proces, który łączy się z systematycznością sprawowania ogółu obowiązków spoczywających na rodzicach w ramach praw im przysługujących względem dziecka. Skarżąca urodziła czworo dzieci, ale syn P. (urodzony [..] września 1979 r.) zmarł [..] lipca 1983 r. Nie można więc uznać, że skarżąca wychowała czworo dzieci. Ze śmiercią syna nastąpiło długotrwałe zaprzestanie jego wychowywania (tj. uczestniczenia w procesie stałej, bezpośredniej i ciągłej opieki, rozumianym jako okres liczony od urodzenia do osiągnięcia pełnoletności).