Wyrok NSA z dnia 8 października 2019 r., sygn. II FSK 872/19

Nie jest rolą organów podatkowych cywilnoprawna kwalifikacja czynności prawnej, lecz jedynie ocena skutków prawnopodatkowych, jakie ona wywołuje. Niemniej niekiedy wskazanie adekwatnych skutków podatkowych dokonanej czynności prawnej jest zależne od ustalenia stanu faktycznego na podstawie przepisu art. 199a § 2 o.p. Z przepisu art. 199a § 2 o.p. wynika bowiem, że jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, to skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej. Choć brzmienie tego przepisu jest wzorowane na przepisie art. 83 § 1 zd. drugie k.c., to odbiega ono w pewnym stopniu od regulacji cywilnoprawnej. Nie oznacza to jednak, że w przepisie art. 199a § 2 o.p. uregulowano odmienny rodzaj pozorności czynności prawnej od tego, który określa przepis art. 83 § 1 zd. drugie k.c.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA del. Paweł Dąbek, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 18 września 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 26 października 2018 r. sygn. akt I SA/Lu 472/18 w sprawie ze skargi J. W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie z dnia 20 kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2012 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od J. W. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie kwotę 93.750 (dziewięćdziesiąt trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z 26 października 2018 r., I SA/Lu 472/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uchylił zaskarżoną przez J. W. decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie z 20 kwietnia 2018 r., utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Celno-Skarbowego w B. z 28 kwietnia 2017 r., określającą zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2012 r. w wysokości 22.041.408 zł. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wskazał, iż w jego ocenie wszystkie ustalone fakty dotyczące odpłatnego zbycia akcji E. S.A. na rzecz Funduszu O. VII należy rozpatrywać w połączeniu ze sobą, uwzględniając również chronologię ustalonych zdarzeń. Na podstawie analizy całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych sprawy Dyrektor Izby Administracji Skarbowej potwierdził ustalenia zawarte w decyzji Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego, że w sprawie nie doszło w dniu 21 maja 2012 r. do nieodpłatnego przeniesienia przez podatnika, tytułem darowizny, 1.097.537 sztuk akcji E. S.A. na rzecz Funduszu O. VII. Zdaniem organu odwoławczego celem działania podatnika była próba ukrycia faktycznej czynności cywilnoprawnej, jaką było odpłatne zbycie akcji, pod pozorem dokonania zbycia nieodpłatnego w formie darowizny w celu uniknięcia opodatkowania dochodu z mającej nastąpić wkrótce wypłaty dywidendy oraz obciążenia podatkowego związanego z ich zbyciem - z zachowaniem możliwości zarządzania tymi akcjami. Choć dokonana przez podatnika czynność przeniesienia akcji miała pozorować czynność zwolnioną od opodatkowania, to w rzeczywistości - zdaniem Dyrektora Izby Administracji Skarbowej - podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dla zrealizowania powyższego celu uniknięcia opodatkowania podatnik wykorzystał O. VII F. I. Z. (A.) oraz powiązane z podatnikiem i zależne od niego cypryjskie spółki W. I. S. & Co oraz W. I. L.