Wyrok NSA z dnia 30 maja 2019 r., sygn. II FSK 1773/17

Udzielenie podatnikowi przez powiązaną z nim spółkę nieodpłatnie poręczenia (gwarancji) w celu zabezpieczenia kredytu udzielonego podatnikowi spełnia wymogi opodatkowania tego świadczenia jako nieodpłatnego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.) nawet w sytuacji, gdy jednocześnie zobowiązuje się on do udzielenia poręczenia na każde żądanie poręczającej spółki.

Teza urzędowa

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Alicja Polańska, Protokolant Paweł Koluch, po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "G." sp. z o.o. z siedzibą w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 3 marca 2017 r. sygn. akt I SA/Op 501/16 w sprawie ze skargi "G." sp. z o.o. z siedzibą w G. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2016 r. nr IBPB-1-1/4510-213/16-1/AT w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od "G." sp. z o.o. z siedzibą w G. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 marca 2017 r. o sygn. akt I SA/Op 501/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił skargę "G." Sp. z o.o. złożoną na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2016 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Treść uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia dostępna jest na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/ (dalej zwana: "CBOSA").

1.2. Z przedstawionego przez Sąd I instancji stanu sprawy wynika, iż we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej Spółka wskazała, że należy do Grupy kapitałowej (dalej: "Grupa"), w której jest spółką powiązaną z innymi podmiotami kapitałowo - bezpośrednio lub pośrednio. Spółka przystąpiła do wewnątrzgrupowej polityki zabezpieczania zobowiązań kredytowych (dalej: "polityki poręczeń"), podpisując stosowne porozumienie w tym zakresie. Uczestnikami "polityki poręczeń" są podmioty wchodzące w skład Grupy, które współpracują ze sobą, realizują wspólne przedsięwzięcia oraz wspólną politykę gospodarczą. Wprowadzona polityka poręczeń sprawia, że każdy z podmiotów, w tym Spółka, występuje zarówno w charakterze udzielającego poręczenia (gwarancji), jak również w charakterze otrzymującego poręczenie, tj. kredytobiorcy, uzyskującego środki finansowe od kredytodawcy, innego niż Spółki z Grupy i potrzebującego poręczenia na zabezpieczenie tych zobowiązań kredytowych. Zgodnie z obowiązującą polityką poręczeń w Grupie, do której przystąpiła wnioskodawczyni, każdy z uczestników może żądać od spółek z Grupy poręczenia, będąc zobowiązanym do udzielenia takiego poręczenia na żądanie innej spółki z Grupy. Występowanie poszczególnych spółek w Grupie w charakterze poręczyciela bądź poręczającego uzależnione jest od ich indywidualnych potrzeb. Ponadto wprowadzenie polityki poręczeń wewnątrz Grupy ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa finansowego poszczególnych podmiotów, jak i zwiększenie ich zdolności kredytowej. Poręczenia udzielane w ramach polityki poręczeń pomiędzy spółkami wynikają z zasady wzajemności oraz solidarności; spółki zobowiązane są do udzielania poręczeń w zależności od bieżącego zapotrzebowania i źródeł finansowania realizowanych przedsięwzięć i projektów inwestycyjnych. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego zadano pytanie - Czy udzielanie wzajemnych poręczeń zobowiązań kredytowych, w ramach prowadzonej polityki poręczeń pomiędzy spółkami Grupy, kreuje wartość nieodpłatnego świadczenia podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych u Spółki, jeżeli na zasadzie wzajemności Spółka uzyskuje poręczenie i jest jednocześnie zobowiązana do udzielenia poręczenia na żądanie którejkolwiek ze spółek w Grupie? Przedstawiając własne stanowisko w sprawie skarżąca stwierdziła, że dokonywanie wzajemnych poręczeń pomiędzy spółkami w ramach wspólnej polityki poręczeń jest neutralne podatkowo. Zdaniem strony wzajemne świadczenie, jakim jest udzielanie wzajemnych poręczeń spółek należących do Grupy "polityki wzajemnych poręczeń", nie stanowi świadczenia nieodpłatnego, ani częściowo odpłatnego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Nie dochodzi do powstania przychodu po stronie Spółki, ponieważ po stronie udzielającego poręczenia nie dochodzi do sytuacji, w której to kosztem jego majątku nastąpi przysporzenie po stronie Spółki. Zdaniem strony, w analizowanym przypadku każda ze spółek biorąca udział w "polityce poręczeń" uzyskuje poręczenie i jednocześnie zobowiązuje się do poręczenia spłaty zadłużenia pozostałych spółek z Grupy. Poszczególni uczestnicy nie pobierają wynagrodzenia z tytułu udzielonego poręczenia. W zamian uzyskują takie same zabezpieczenie od pozostałych uczestników przystępujących do wewnątrzgrupowej polityki poręczeń. Skarżąca podkreśliła też, że wprawdzie poręczenie otrzymane przez każdą ze Spółek związane jest z ekwiwalentem, niemniej jednak brak jest podstaw do porównywania ze sobą poszczególnych poręczeń (porównywania wysokości poręczonych zobowiązań kredytowych) i ustalania na tej podstawie nieodpłatnego świadczenia u podmiotu, który poręczył zobowiązanie niższej wartości (wynikającej z różnicy wysokości poręczonych zobowiązań).