Postanowienie NSA z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. I OPP 51/18

Przewlekłość postępowania

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędzia NSA Marian Wolanin po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi A. B. na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt IV SA/Wr 414/15 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Rektora Uniwersytetu W. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wypłaty stypendium doktoranckiego postanawia: oddalić skargę na przewlekłość postępowania.

Uzasadnienie

Pismem z 27 marca 2018 r. A. B. wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt IV SA/Wr 414/15 ze skargi A. B. na decyzję Rektora Uniwersytetu W. z [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wypłaty stypendium doktoranckiego.

Z akt sprawy wynika, że skarga na decyzję Rektora wraz z aktami sprawy została złożona przez organ w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu 26 czerwca 2015 r. Zarządzeniem z 29 czerwca 2015 r. sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt IV SA/Wr 414/15 i zarządzono doręczenie skarżącemu odpisu odpowiedzi na skargę. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału IV z 29 czerwca 2015 r. wezwano skarżącego do uiszczenia wpisu od skargi. W odpowiedzi na wezwanie skarżący 15 lipca 2015 r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym. Postanowieniem referendarza sądowego z 21 lipca 2015 r. przyznano skarżącemu prawo pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu. Pismem z 30 lipca 2015 r. Okręgowa Rada Adwokacka poinformowała o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu. Zarządzeniem z 3 sierpnia 2015 r. sprawę skierowano do oczekujących na wyznaczenie terminu rozprawy. Zarządzeniem z 15 grudnia 2015 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 19 stycznia 2016 r. W dniu 4 stycznia 2016 r. pełnomocnik skarżącego złożył pismo procesowe z 17 grudnia 2015 r. Na rozprawie w dniu 19 stycznia 2016 r. Sąd uwzględnił wniosek pełnomocnika organu i zakreślił termin 14 dni w celu ustosunkowania się do pisma skarżącego z 17 grudnia 2015 r., zwrócił się do sądu powszechnego z prośbą o wypożyczenie akt sprawy niezbędnych do rozpoznania sprawy zawisłej przed sądem administracyjnym, zobowiązał pełnomocnika organu do uzupełnienia akt administracyjnych i odroczył rozprawę. Przy piśmie z 4 lutego 2016 r. organ uzupełnił akta sprawy. Przy piśmie z 5 lutego 2016 r. sąd powszechny wypożyczył akta spraw, którymi dysponował, informując jednocześnie, że akta jednej ze spraw zostały wypożyczone do innego Wydziału tamtejszego Sądu. Zarządzeniem z 14 marca 2016 r. Sąd I instancji ponownie zwrócił się do sądu powszechnego o wypożyczenie akt sprawy, uprzednio przekazanych do innego Wydziału. W piśmie z 21 kwietnia 2016 r. organ ustosunkował się do pisma skarżącego z 17 grudnia 2015 r. Zarządzeniem z 11 maja 2016 r. wyznaczono kolejny termin rozprawy na dzień 20 czerwca 2016 r. W piśmie procesowym z 16 maja 2016 r. skarżący złożył kolejne wnioski dowodowe. W piśmie z 23 maja 2016 r. organ wniósł, na podstawie art. 249 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., Poz. 718 ze zm., dalej, jako: "p.p.s.a."), o przeprowadzenie dochodzenia na temat rzeczywistego stanu majątkowego skarżącego. W piśmie procesowym z 1 czerwca 2016 r. skarżący złożył kolejne wnioski dowodowe. Zarządzeniem z 15 czerwca 2016 r. zdjęto sprawę z wokandy w dniu 20 czerwca 2016 r. W piśmie z 19 lipca 2016 r. skarżący wniósł o zmianę adwokata z urzędu. Postanowieniem referendarza sądowego z 27 lipca 2016 r. umorzono postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte wnioskiem o zmianę pełnomocnika z urzędu. Zarządzeniem z 23 sierpnia 2016 r. wyznaczono kolejny termin rozprawy na dzień 28 września 2016 r. W dniu 28 września 2016 r. Sąd I instancji odroczył termin ogłoszenia orzeczenia do 29 września 2016 r. Wyrokiem z 29 września 2016 r. WSA we Wrocławiu oddalił skargę w całości. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został doręczony pełnomocnikowi skarżącego 24 października 2016 r. W dniu 21 listopada 2016 r. skarżący złożył skargę kasacyjną od wyroku Sądu I instancji, sporządzoną jak podał przez pełnomocnika z urzędu będącego adwokatem. W dniu 28 listopada 2016 r. pełnomocnik skarżącego złożył opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku z 29 września 2016 r. Zarządzeniem z 29 listopada 2016 r. wezwano pełnomocnika skarżącego, do wskazania czy wobec złożenia opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, cofa wniesioną 21 listopada 2016 r. skargę kasacyjną. W odpowiedzi na wezwanie, pełnomocnik oświadczył, że nie sporządził, ani nie wnosił skargi kasacyjnej od powyższego wyroku. Wniósł o doręczenie odpisu ww. skargi kasacyjnej. W dniu 29 grudnia 2016 r. skarżący ponownie wniósł o zmianę pełnomocnika z urzędu, a w piśmie z 30 grudnia 2016 r. o doręczenie odpisu opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, sporządzonej przez jego dotychczasowego pełnomocnika. Pełnomocnik skarżącego 30 grudnia 2016 r. poinformował, że nie składa oświadczenia o skuteczności wniesienia skargi kasacyjnej, gdyż jej nie sporządził, nie podpisał i nie złożył w Sądzie, nadto podtrzymał swoją opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej. W piśmie z 3 stycznia 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu poinformował Prokuratora Rejonowego dla Wrocławia Stare Miasto o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na podrobieniu podpisu pełnomocnika i posłużeniu się podrobioną skargą kasacyjną. Okręgowa Rada Adwokacka 7 lutego 2017 r. poinformowała Sąd, że brak jest podstaw do zmiany wyznaczonego pełnomocnika z urzędu. Pismami z 29 stycznia 2017 r. skarżący, wniósł skargę na przewlekłość postępowania przed WSA we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt IV SA/Wr 414/15. oraz złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy i zmianę pełnomocnika z urzędu. Postanowieniem z 9 marca 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę na przewlekłość postępowania. Zarządzeniami sędziego sprawozdawcy z 30 marca 2017 r. i 3 kwietnia 2017 r. zwrócono do sądu powszechnego akta spraw o sygnaturach: I C 241/05 , I C 1550/03 oraz I C 933/15. W odpowiedzi na pismo Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia Stare Miasto z 22 marca 2017 r. Sąd I instancji wypożyczył do badań grafologicznych oryginał pisma przewodniego skarżącego z 20 listopada 2016 r. wraz z oryginałem skargi kasacyjnej. Postanowieniem z 24 kwietnia 2017 r. referendarz sądowy umorzył postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte kolejnym wnioskiem o przyznanie prawa pomocy i zmianę pełnomocnika z urzędu. Pismami z 2 maja 2017 r. skarżący złożył sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego z 24 kwietnia 2017 r. oraz wniosek o wyłączenie wskazanych w piśmie sędziów. Postanowieniem z 25 maja 2017 r. Sąd I instancji oddalił powyższy wniosek o wyłączenie sędziów, zaś postanowieniem z 17 lipca 2017 r. umorzył postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte kolejnym wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zmianę adwokata i ustanowienie nowego pełnomocnika z urzędu. Pismem z 26 lipca 2017 r. skarżący złożył ponowny wniosek o wyłączenie tych samych sędziów, zażalenie na postanowienie z 17 lipca 2017 r. oraz kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy. Postanowieniem z 17 sierpnia 2017 r. WSA we Wrocławiu odrzucił ponowny wniosek o wyłączenie sędziów. Pismem z 28 sierpnia 2017 r. (data wpływu do WSA we Wrocławiu - 31 sierpnia 2017 r.) skarżący złożył nowy wniosek o wyłączenie wskazanych w piśmie sędziów WSA oraz zażalenie na postanowienie z 17 sierpnia 2017 r. Zarządzeniem z 1 września 2017 r. wezwano skarżącego do usunięcia braku formalnego zażalenia. Pismem z 8 września 2017 r. skarżący przesłał wypełniony formularz o przyznanie prawa pomocy oraz wniósł o przyznanie wskazanego przez siebie adwokata. W dniu 25 września 2017 r. Sąd poinformował skarżącego, że jego wniosek o prawo pomocy zostanie rozpoznany po zwrocie akt przez NSA. Pismem z 28 sierpnia 2017 r. (data wpływu do WSA we Wrocławiu - 25 września 2017 r.) skarżący złożył ponowne zażalenie na postanowienie z 17 sierpnia 2017 r. Postanowieniem z 23 października 2017 r. Sąd I instancji oddalił wniosek skarżącego z 28 sierpnia 2017 r. o wyłączenie wskazanych sędziów WSA. W związku z odezwą z sądu powszechnego o nadesłanie akt niniejszej sprawy do sprawy V K 899/17 dot. A. B. i informacją o wyznaczonym terminie rozprawy na dzień 5 grudnia 2017 r., WSA we Wrocławiu 16 listopada 2017 r. przesłał akta sprawy z zastrzeżeniem ich zwrotu niezwłocznie po wykorzystaniu. W dniu 5 grudnia 2017 r. akta zostały zwrócone. Postanowieniem z 6 grudnia 2017 r. WSA we Wrocławiu odrzucił zażalenie na postanowienie z 17 sierpnia 2017 r. Pismem z 28 grudnia 2017 r. skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie. Postanowieniem z 15 lutego 2018 r. referendarz sądowy umorzył postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte kolejnym wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata i zmianę pełnomocnika z urzędu oraz z kolejnego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i z wniosku o zwolnienie od opłaty sądowej od skargi na przewlekłość postępowania. Skarżący pismem z 24 lutego 2018 r. wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału z 27 marca 2018 r. zwrócono się do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z odezwą o przesłanie akt sprawy V K 899/17 bądź w przypadku zakończenia tego postępowania o przesłanie odpisu orzeczenia wraz z jego uzasadnieniem i stwierdzeniem prawomocności. Pismem z 27 marca 2018 r. skarżący złożył skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt IV SA/Wr 414/15. Wniósł o: stwierdzenie przewlekłości postępowania przed Sądem I instancji; nakazanie WSA we Wrocławiu, aby doręczył mu oryginał opinii adwokata T. N. o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej i przyznał mu adwokata z urzędu w postępowaniu kasacyjnym; przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kwoty 9 000 złotych tytułem odszkodowania za naruszenie prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki; zwolnienie skarżącego z opłaty od skargi na przewlekłość postępowania. W uzasadnieniu skarżący podniósł, że Sąd I instancji przez swoją bezczynność uniemożliwia skarżącemu dostęp do Naczelnego Sądu Administracyjnego, czym rażąco narusza art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, art. 45 Konstytucji RP, art. 177 p.p.s.a. oraz art. 11 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Wskazał, że w przedostatnim dniu terminu zaskarżył wyrok wnosząc skargę kasacyjną, którą podpisał jako "skarżący A. B. reprezentowany przez adwokata T. N.". W ocenie skarżącego to Sąd I instancji winien zwrócić się do Okręgowej Rady Adwokackiej o zmianę pełnomocnika z urzędu dla skarżącego, gdyż obecnie skarżący nie może wnieść skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, która musi być sporządzona przez profesjonalnego pełnomocnika.