Wyrok NSA z dnia 25 maja 2017 r., sygn. I OSK 2263/15

Termin "pozbawienie praw do nieruchomości" oznacza każde działanie władcze przynoszące skutek w postaci odebrania praw do nieruchomości podmiotom, którym one przysługiwały, a nie tylko takie działania, jakie w ustawie o gospodarce nieruchomościami zostały zakwalifikowane do kategorii wywłaszczania, ewentualnie określone jako ograniczanie praw do nieruchomości lub jako ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska Sędziowie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędzia del. WSA Dorota Apostolidis Protokolant asystent sędziego Łukasz Sielanko po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 maja 2015 r. sygn. akt II SA/Łd 11/15 w sprawie ze skargi E. O. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2014 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania o ustalenie i wypłatę odszkodowania za nieruchomość 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] i decyzję Prezydenta Miasta Ł. z [...] lutego 2014 r. nr [...]; 2. zasądza od Wojewody [...] na rzecz E. O. kwotę 837 zł (osiemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 8 maja 2015 roku sygn. akt II SA/Łd 11/15 oddalił skargę E. O. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania o ustalenie i wypłatę odszkodowania za nieruchomość.

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Prezydent Miasta Ł., wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej decyzją z dnia [...] lutego 2014 roku na podstawie art. 104, 105 § 1 i art. 107 § 1 i § 3 k.p.a. umorzył postępowanie w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania na rzecz J. J. za nieruchomość położoną w R. P. przy ul. K. [...] i ul. O. [...]. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskiem z dnia 31 października 2013 r. J. J. wystąpiła o ustalenie i wypłatę odszkodowania z tytułu wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa części nieruchomości położonej w R. P. przy ul. K. [...] i ul. O. [...] o pow. 1695 m². Podniosła, że ówczesna właścicielka nieruchomości - M. R. H. (matka wnioskodawczyni) nie miała swobodnej woli w zakresie jej bezpłatnego przeniesienia na własność Skarbu Państwa, nigdy też nie otrzymała odszkodowania za jej wywłaszczenie. Organ I instancji ustalił, że w przedmiotowej sprawie orzeczeniem Prezydium Rady Narodowej [...] z dnia [...] stycznia 1952 r. wydanym na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1948 r. o podziale nieruchomości na obszarach miast i niektórych osiedli (Dz. U z 1948 r. Nr 35 poz. 240) zatwierdzono podział nieruchomości o pow. 1,1963 ha, stanowiącej własność M. R. H., położonej "przy ul. K. nr [...] i ul. O. nr [...]". Wykonując zobowiązanie wynikające z art. 13 ust. 1 tej ustawy oraz z przywołanego orzeczenia o podziale nieruchomości z dnia [...] stycznia 1952 r., aktem notarialnym Nr [...] z dnia [...] marca 1952 r. M. R. H. przekazała bezpłatnie na rzecz Skarbu Państwa część nieruchomości objętej podziałem o pow. 0,1695 ha, z przeznaczeniem pod ulicę. Przejęcie prawa własności do części nieruchomości nastąpiło nieodpłatnie, zgodnie z przepisami obowiązującymi w dacie sporządzenia aktu przekazania. Organ I instancji uznał, że ze względu na tryb i podstawę przejęcia do nieruchomości będącej przedmiotem wniosku nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 roku, Nr 102, poz. 651 ze zm., dalej: u.g.n.) dotyczące odszkodowania. Organ powołał się na treść art. 129 ust. 5 pkt 3 u.g.n., który to według niego przepis nie przewiduje możliwości ustalenia odszkodowania jeżeli nie było one nigdy należne, tj. kiedy przejęcie nieruchomości następowało na podstawie prawnej przewidującej wprost brak odpłatności takiego przejęcia.