Wyrok NSA z dnia 3 marca 2017 r., sygn. I OSK 2404/16

W orzecznictwie sądów administracyjnych właściwie jednomyślnie przyjęte zostało stanowisko, że możliwość podjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie umorzenia opłaty, rozłożenia jej na raty, czy przesunięcia terminu jej płatności, jest uzależnione od występowania w obrocie prawnym ostatecznej decyzji ustalającej tę opłatę.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska Sędziowie NSA Jolanta Sikorska del. WSA Marian Wolanin (spr.) po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt II SA/Sz 1473/15 w sprawie ze skargi A. K. i R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt II SA/Sz 1473/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, po rozpatrzeniu skargi A. K. i R. K., uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] listopada 2015 r., Nr [...] i poprzedzającą ją decyzję Starosty K. z dnia [...] sierpnia 2015 r., Nr [...], w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej.

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że postanowieniem Sądu Rejonowego w [...]z dnia [...] sierpnia 2008 r., sygn. akt [...], A. K. i R.i K. ograniczono władzę rodzicielską nad małoletnią D. K., poprzez umieszczenie córki w rodzinie zastępczej u dziadków - T. i M. P. Rodzinie zastępczej, w której przebywała małoletnia D. K., organ przyznał decyzją z dnia [...] lutego 2010 r., na podstawie art. 78 ust. 1, 3 i 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362, ze zm.), pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w kwocie [...] zł począwszy od dnia [...] stycznia 2010 r. Decyzja ta utraciła moc z dniem 1 stycznia 2012 r. w związku ze zmianą przepisów, dlatego kolejną decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., na podstawie art. 80 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. Nr 149, poz. 887, ze zm.), przyznano rodzinie zastępczej świadczenie w wysokości [...] zł miesięcznie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w spokrewnionej rodzinie zastępczej, począwszy od dnia [...] stycznia 2012 r. do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko tej rodziny. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2015 r., Nr [...], Starosta K. ustalił A. K. i R. K. solidarny obowiązek ponoszenia opłat za pobyt dziecka - D. K. w rodzinie zastępczej za okres od dnia [...] lutego 2015 r. do dnia [...] czerwca 2015 r. - w łącznej wysokości [...] zł, począwszy od dnia [...] lipca 2015 r. do dnia faktycznego opuszczenia pieczy zastępczej, nie dłużej jednak, niż do osiągnięcia przez D. K. pełnoletniości lub przebywania w pieczy zastępczej po osiągnięciu pełnoletniości na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w kwocie [...] zł miesięcznie. Po rozpatrzeniu odwołania A. K., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie, decyzją z dnia [...] listopada 2015 r. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji wskazując, że nie zachodzą przesłanki uprawniające do odstąpienia od ustalenia im opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Oboje nie wywiązują się wobec dziecka z obowiązku alimentacyjnego, a obowiązek taki nie został jeszcze ustalony. Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w K., działając na podstawie art. 38 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wniósł w dniu [...] lipca 2015 r. w imieniu małoletniej D. K. do Sądu Rejonowego w K. pozew o zasądzenie alimentów od jej rodziców. Z przedłożonego przez A. K. zaświadczenia wynika, że osiąga ona wynagrodzenie za pracę, po odliczeniu składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz obciążenia z tytułu podatku dochodowego w kwocie [...] zł. Łączny dochód, po uwzględnieniu dochodu R. K. w kwocie [...]zł, wynosi [...] zł ([...] zł na osobę) i przekracza [...] kryterium dochodowego w wysokości [...] zł. Dochód ten, zgodnie z przepisami uchwały Rady Powiatu w K. Nr [...] z dnia [...] września 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, uniemożliwia odstąpienie od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Rodzic dziecka musi mieć świadomość, że póki dziecko przebywa w pieczy zastępczej, z mocy prawa jest obowiązany do ponoszenia opłaty. Zatem zasadą jest ponoszenie opłaty, a wyjątkiem brak takiej konieczności. Organ odwoławczy przytoczył również przepisy uchwały dotyczące umorzenia należności w całości lub w części, odroczenia terminu płatności lub rozłożenia jej na raty i wskazał, że ulgi mogą być zastosowane po ustaleniu ostateczną decyzją opłaty za pobyt dzieci w pieczy zastępczej. Z tego powodu należało taką opłatę wobec rodziców małoletniej D. K. ustalić jako obowiązek o charakterze solidarnym.