Postanowienie NSA z dnia 27 września 2016 r., sygn. II OSK 1992/16

Odrzucenie skargi

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Teresa Kobylecka, po rozpoznaniu w dniu 27 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej G. Ć. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 czerwca 2016 r. sygn. akt II SA/Gl 280/16 w sprawie ze skargi G. Ć. na uchwałę Rady Gminy Z. z dnia 28 października 2015 r. nr ... w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 8 czerwca 2016 r., sygn. akt II SA/Gl 280/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę G. Ć. na uchwałę Rady Gminy Z. z dnia 28 października 2015 r. nr ... w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że w dniu 28 października 2015 r. Rada Gminy Z. uchwałą nr ... uchwaliła zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Z. dla obszaru północno- zachodniego sołectwa S. Skargę na powyższą uchwałę złożył pełnomocnik G. Ć., zaskarżając ją w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego i przepisów postępowania. Odnośnie interesu prawnego legitymującego do zaskarżenia uchwały wskazał, że skarżący zamieszkuje w S. przy ul. Z. ... i jest właścicielem nieruchomości położonych w tej miejscowości (działka nr ... zapisana w KW ... oraz działki nr ..., ... zapisane w ...), w tym stanowiących zabytki objęte ochroną konserwatora zabytków. Nieruchomość ta znajduje się wprawdzie poza obszarem uchwalonej zmiany planu (a jedynie w jego sąsiedztwie), jednakże sama ta okoliczność nie przesądza o tym, że skarżący nie ma interesu prawnego w jej zaskarżeniu. Skarżący podniósł, iż ustalony i dopuszczony zaskarżoną uchwałą sposób zagospodarowania nieruchomości położonych w granicach uchwalonej zmiany planu, z uwagi na istniejące w tym rejonie uwarunkowania związane z ukształtowaniem terenu oraz panującymi warunkami hydrologicznymi w zakresie wód, skutkuje bezpośrednim, bardzo niekorzystnym oddziaływaniem nieruchomości położonych w obszarze zmiany planu na nieruchomości stanowiące własność skarżącego. Dopuszczone zaskarżoną uchwałą zagospodarowanie terenu objętego zmianą planu, doprowadzi do tego, że na należących do skarżącego i położonych poniżej działkach może dochodzić do gwałtownego wzrostu przepływów średnich i maksymalnych (tj. do gwałtownego zalewania i podtapiania tych terenów). W związku z powyższym skarżący wywiódł swój interes prawny z brzmienia art. 140 k.c. i art. 144 k.c., w zakresie w jakim przepisy te ograniczają prawo tzw. "immisji" (oddziaływania na grunty sąsiednie) ponad przeciętną miarę. W ocenie skarżącego potencjalne zalewanie i podtapianie nieruchomości należących do skarżącego (a to na skutek - jak wskazuje biegły hydrolog - ponad tysiąckrotnego zwiększania odpływu wód opadowych z terenów objętych planem na tereny będące własnością skarżącego), stanowi oddziaływanie "ponad przeciętną miarę", objęte dyspozycją wyżej wskazanych przepisów prawa cywilnego. W ocenie skarżącego, interes prawny lub uprawnienie, o którym mowa wart. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (obecnie j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 446), zw. dalej u.s.g., nie musi być wywodzony wyłącznie z norm prawa administracyjnego, skoro oczywiste jest, że plan miejscowy wkracza w sferę wykonywania prawa własności, a więc ogranicza uprawnienia ze sfery prawa cywilnego. Dla oceny legitymacji skargowej istotny jest przepis art. 140 k.c., jak również art. 144 k.c, który nakazuje właścicielowi nieruchomości przy wykonywaniu tego prawa powstrzymać się od działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Zatem ustalenia planu mają oczywisty wpływ na stosunki sąsiedzkie. Jeżeli właściciel nieruchomości zgodnie z ustaleniami planu może więcej (tu: zabudować teren nawet w 80%, co doprowadzi do sytuacji, w której wody opadowe i roztopowe będą zalewały grunty sąsiednie), to właściciel nieruchomości sąsiedniej będzie musiał więcej znieść ("immisje" związane m.in. z odprowadzaniem wody opadowej z zabudowanego terenu na tereny niżej położone i ich zalewanie i podtapianie). W konsekwencji w tym konkretnym przypadku istnieje legitymacja do złożenia niniejszej skargi jako właściciela działek położonych poza terenem, dla którego uchwalono miejscowy plan. Interes prawny skarżącego wynika nadto ze względu na jego prawny i administracyjny obowiązek utrzymania i zabezpieczenia zabytków objętych ochroną konserwatorską wynikający wprost z art. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 1446 ze zm.). Na terenie należącym do skarżącego, a zagrożonym niekorzystnym oddziaływaniem z terenów objętych planem zagospodarowania przestrzennego znajdują się dwa obiekty zabytkowe: Pałac w S. oraz Park w S. Zgodnie z powołaną powyżej ustawą, właściciel zabytku ma prawny obowiązek między innymi "zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie" - co przez skarżącego jest realizowane przy zaangażowaniu swoich prywatnych, znacznych środków finansowych w przywrócenie tych obiektów do stanu dawnej świetności. Nadto na obszarze parku znajdują się 3 pomniki przyrody Dęby szypułkowe. Może nastąpić degradacja, uszkodzenie lub zniszczenie objętego ochroną otoczenia zabytku, w tym parku, a także naruszenie - poprzez posadowienie obiektów przemysłowych - krajobrazu tego terenu. Park podlega ochronie m.in. ze względu na unikalne "osie widokowe oraz kompozycję z graniczącymi lasami i polami uprawnymi").