Wyrok NSA z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. I OSK 3236/14

Dopiero, gdy wejdzie do obrotu prawnego decyzja uznająca dane świadczenie za nienależnie pobrane, można o takim świadczeniu mówić i nakazywać jego zwrot. Nie jest natomiast możliwe jednoczesne orzekanie o obu tych kwestiach w jednej decyzji administracyjnej, gdyż są to według powołanych przepisów dwie odrębne sprawy administracyjne. Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie: Sędzia NSA Bożena Popowska Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak (spr.) Protokolant: st. asystent sędziego Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 września 2014 r. sygn. akt III SA/Gd 254/14 w sprawie ze skargi I.D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2014 r. nr [..] w przedmiocie nienależnie pobranego świadczenia z funduszu alimentacyjnego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 18 września 2014 r., sygn. akt III SA/Gd 254/14, po rozpoznaniu skargi I. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2014r. nr 5726/12 w przedmiocie nienależnie pobranego świadczenia z funduszu alimentacyjnego , uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 21 listopada 2012 r. U podstaw rozstrzygnięcia Sądu I instancji legły następujące ustalenia oraz ocena prawna.

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2010 r. nr [..]Prezydent Miasta Gdańska ustalił - na wniosek I. D. - prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego dla S. D., w wysokości 350 zł miesięcznie, na okres od 1 października 2010 r. do 30 września 2011 r. Decyzją z dnia 10 stycznia 2012 r. Prezydent Miasta Gdańska podwyższył kwotę świadczenia z funduszu alimentacyjnego do wysokości 500 zł miesięcznie na okres od 29 czerwca 2011 r. do 30 września 2011 r. W pozostałej części decyzja pozostała bez zmian. Postanowieniem z dnia 20 września 2012 r. Nr [..]Prezydent Miasta Gdańska wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia uprawnień do świadczenia z funduszu alimentacyjnego na osobę uprawnioną - S. D., na okres świadczeniowy 2010/2011. Następnie decyzją z dnia 11 października 2012 r. nr [..], Prezydent Miasta Gdańska na mocy art. 163 Kodeksu postępowania administracyjnego uchylił własną decyzję z dnia 20 sierpnia 2010 r. w części dotyczącej przyznania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego w okresie od dnia 1 sierpnia 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. oraz odmówił prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego za ten okres. Jako powód uchylenia decyzji wskazano przekroczenie kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, wynoszącego 725 zł. We wrześniu 2012 r. do Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku wpłynęła umowa o pracę zawarta przez I. D. z zakładem pracy [..]Sp. z o.o. w Gdańsku na czas nieokreślony od dnia 1 lipca 2011 r. oraz zaświadczenie pracodawcy o wysokości wypłaconego za lipiec 2011 r. wynagrodzenia (1386, 13 zł netto). I. D. nie wniosła odwołania od decyzji. Kolejną decyzją z dnia 21 listopada 2012 r. nr [..]Prezydent Miasta Gdańska ustalił, że kwota 1000 zł pobrana przez I. D. z funduszu alimentacyjnego w okresie od dnia 1 sierpnia 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. jest świadczeniem nienależnie pobranym. Jako podstawę prawną decyzji wskazano m.in. art. 2 pkt 7a, art. 9 ust. 2, art. 12 ust. 2, art. 23 ust. 1, 5, 6 i 7 oraz art. 25 ustawy z dnia 7 września 2007 r. pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. 2009, Nr 1, poz. 7 ze zm.). W uzasadnieniu wskazano, że we wniosku złożonym w 2010 r. I. D. została pouczona o konieczności poinformowania organu o każdej zmianie mającej wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych. Również w decyzji z 2010 r. zawarto pouczenie, że w przypadku zaistnienia okoliczności powodujących ustanie, zawieszenie lub wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych, brak jest praw do ich pobierania. Z uwagi na niedopełnienie przez I. D. obowiązku niezwłocznego zgłoszenia do organu faktu uzyskania dochodu powodującego przekroczenie określonego w art. 9 ust. 2 kryterium dochodowego, wypłacone w okresie od 1 sierpnia 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. świadczenia są świadczeniem nienależnie pobranym i strona na zasadzie art. 23 ust. 1 ustawy zobowiązana jest do ich zwrotu. W pouczeniu wskazano na wysokość nienależnie pobranego świadczenia (1000 zł) wraz z odsetkami ( 139, 48 zł) oraz zawarto nakaz wpłaty podanej kwoty w kasie organu lub na rachunek bankowy. W odwołaniu od ostatnio opisanej decyzji I. D. podkreśliła, że jest ona bardzo krzywdząca.