Wyrok NSA z dnia 1 marca 2016 r., sygn. II FSK 3953/13

Zarówno z przepisów Ordynacji podatkowej, jak i u.p.d.o.p. nie da się wywieść twierdzenia, że organ podatkowy jest zobowiązany do oszacowania kosztów uzyskania przychodów w sytuacji, gdy podatnik zaniedbuje swoje obowiązki w zakresie dokumentowania zdarzeń gospodarczych. To podatnik jest zobowiązany posiadać, względnie wskazać przekonywujące dowody pozwalające na ustalenia świadczące o poniesieniu kosztów w celu uzyskania przychodów, a więc również wskazania, na rzecz jakich podmiotów i w jakiej wysokości ponosił w rzeczywistości określone wydatki.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Grażyna Nasierowska, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 sierpnia 2013 r. sygn. akt I SA/Łd 366/13 w sprawie ze skargi K. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 stycznia 2013 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2003 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi, 2) zasądza od K. B. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi kwotę 2865 (słownie: dwa tysiące osiemset sześćdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.1. Wyrokiem z dnia 28 sierpnia 2013 r. sygn. akt: I SA/Łd 366/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w sprawie ze skargi K. B. uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 stycznia 2013 r., w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2003 r.

1.2. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że decyzją z dnia 11 stycznia 2013 r., wydaną z związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Łd 622/10, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, uchylił w części decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 8 grudnia 2009 r. w sprawie określenia K. B. zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2003 rok i obniżył wysokość tego zobowiązania z kwoty 34.676 zł do kwoty 30.980 zł. Organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie dawał podstawę do stwierdzenia, że paliwo, którego nabycie przez firmę podatnika zostało udokumentowane fakturami wystawionymi przez firmę R. i A., nie mogło być zakupione w tych firmach. Organ podkreślił, że faktury pochodzące od ww. firm nie odzwierciedlają faktycznego przebiegu zdarzeń gospodarczych, ponieważ spółki te nie posiadały w rzeczywistości oleju napędowego i nie dokonały jego sprzedaży, a otrzymywaną zapłatę z tytułu rzekomo dokonanej przez siebie sprzedaży tego towaru przekazywały A. K., który faktycznie zajmował się organizacją dostaw paliwa i przeciwko któremu został sporządzony przez Prokuraturę Okręgową w Łodzi akt oskarżenia w sprawie karnej. Ponadto faktury sprzedaży oleju napędowego nie odzwierciedlały faktycznego przebiegu czynności. Organ podkreślił przy tym, że faktury wystawione przez podmioty nieistniejące, czy też niedokumentujące faktycznych zdarzeń z udziałem tych podmiotów, nie posiadają cech dowodu księgowego, gdyż nie odzwierciedlają rzeczywistego przebiegu operacji gospodarczych. Udokumentowanych nimi wydatków nie można uznać za koszty uzyskania przychodu. Twierdzenie, że paliwo było faktycznie dostarczane, nie jest wystarczające wobec niewykazania, że dowody dokumentujące wydatki na zakup paliwa są zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują. Na zmianę stanowiska nie mógł mieć wpływu fakt, że podatnik wykonywał usługi transportowe, gdy z poczynionych ustaleń wynika, iż dostawcą paliwa nie była firma wystawiająca faktury na jego zakup. Odnosząc się do wniosków podatnika o przesłuchanie prezesów spółek A. i R. organ odwoławczy wskazał, że odmowa przeprowadzenia wnioskowanych dowodów nastąpiła w drodze postanowień, gdyż objęte nimi okoliczności zostały wystarczająco udowodnione w toku prowadzonego postępowania i jako takie nie wnoszą nic nowego do sprawy. Podatnik nie wskazał faktycznego źródła pochodzenia, ceny i rodzaju paliwa zużytego w działalności gospodarczej, a organy nie miały obowiązku poszukiwania innych dowodów, które mogłyby potwierdzić dokonanie zakupu od konkretnej osoby, jak i poniesienie wydatku w określonej wysokości. Natomiast wskazywane przez podatnika dowody (wnioski dowodowe) nie miały na celu wykazania faktycznego przebiegu transakcji, lecz ich celem było wykazanie, że podatnik musi dokonać zakupu paliwa, aby wykazywać swoją działalność gospodarczą.