Wyrok NSA z dnia 11 lutego 2015 r., sygn. I OSK 1133/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędzia del. WSA Dorota Jadwiszczok Protokolant asystent sędziego Iwona Rzucidło - Grochowska po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 1970/12 w sprawie ze skargi A. K. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 12 lutego 2013 r., I SA/Wa 1970/12 oddalił skargę A. K. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji.

Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...], o odmowie zmiany decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia [...] kwietnia 1968 r. [...] w części dotyczącej ustalenia odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. W uzasadnieniu wskazano, że decyzją z dnia [...] kwietnia 1968 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku orzekło o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w Gdyni przy ul. [...], wpisanej w księdze wieczystej Państwowego Biura Notarialnego w Gdyni KW [...], oznaczonej katastralnie parcela nr [...] i nr [...], o pow. 249 m2 z całej nieruchomości o pow. 609 m2, stanowiącej współwłasność W. H. i R. K. Pismem z dnia [...] maja 2004 r. R. K. (której imię sprostowano z imienia R.), wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia [...] maja 1968 roku w części dotyczącej ustalenia odszkodowania. W dniu [...] grudnia 2007 r. R. K. zmarła. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 18 lutego 2008 r. sygn. akt VII Ns 57/08, spadek po niej nabył mąż A. K. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] Minister Infrastruktury odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] kwietnia 1968r. w części dotyczącej ustalenia odszkodowania za nieruchomość. Decyzja ta stała się ostateczna. Wnioskiem z dnia [...] lutego 2011 r. A. K., wystąpił o zmianę w trybie art. 154 § 1 i § 2 kpa decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2009 roku. Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...], odmówił zmiany decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2009 r. w części dotyczącej ustalenia odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość wskazując, że w trybie art. 154 kpa, nie można orzekać o uchyleniu lub zmianie decyzji ostatecznej wydanej w trybie art. 156 § 1 kpa. Z wnioskiem o ponowne rozpoznanie sprawy wystąpił A. K. wskazując, że nie zgadza się z powyższym poglądem organu, nie mniej jednak taka sytuacja nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Wnioskodawca wskazał, że nie domagał się uchylenia bądź zmiany w trybie art. 154 kpa, obarczonej wadą kwalifikowaną decyzji z 1968r., ale chce zmiany decyzji Ministra Infrastruktury dnia [...] sierpnia 2009 r., którą to decyzją odmówiono stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r., Nr [...], utrzymał w mocy decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] listopada 2011 roku. Uzasadniając swoje stanowisko, organ przytoczył art. 154 § 1 i 2 kpa wskazując, że decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W postępowaniu toczącym się na podstawie art. 154 kpa niezbędne jest więc ustalenie, czy strony nabyły prawo na podstawie decyzji poddawanej weryfikacji na podstawie tego przepisu oraz ustalenie wymagań interesu społecznego oraz słusznego interesu strony, mając na względzie konkretne okoliczności danej sprawy. W ocenie organu decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2009 r. o odmowie stwierdzenia nieważności ww. decyzji z dnia [...] kwietnia 1968r. w części dotyczącej ustalenia odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną, nie tworzyła prawa w rozumieniu art. 154 § 1 kpa. Zdaniem Ministra w trybie art. 154 kpa mogą być uchylane lub zmieniane decyzje konstytutywne, które mają charakter uznaniowy, kiedy przy ich wydaniu organ ma do wyboru pewną gamę rozstrzygnięć. Natomiast decyzje wydane w sprawie stwierdzenia nieważności mają charakter związany i deklaratoryjny, bowiem przepisy kpa nie dają organowi orzekającemu w tego typu sprawach żadnego luzu decyzyjnego. Organ podkreślił, że zmiana lub uchylenie decyzji w trybie art. 154 kpa, jest możliwa, gdy przemawia za tym interes publiczny lub słuszny interes strony. Minister wskazał, że w niniejszej sprawie brak jest przesłanek wynikających z art. 154 kpa, niezbędnych do zmiany decyzji z 2009 r., bowiem strona nie wykazała słusznego interesu prawnego, który by to uzasadniał. Organ również nie stwierdził zaistnienia słusznego interesu wnioskodawcy w uchyleniu lub zmianie ww. ostatecznej decyzji. Zdaniem organu z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy bezspornie wynika, iż skarżący żąda zmiany decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2009 r., a właściwie wyeliminowania jej z obrotu prawnego, po to by mieć możliwość wystąpienia o ponowną ocenę, obarczonej w ocenie skarżącego wadą rażącego naruszenia prawa decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia [...] kwietnia 1968 r., w części dotyczącej ustalonego odszkodowania mając, na uwadze aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące przyznawania odszkodowań. Tego typu działania, polegające zdaniem Ministra na próbie zmiany bądź uchylenia ostatecznej decyzji o odmowie stwierdzenia nieważności orzeczenia, są w istocie w odniesieniu do przedmiotu rozstrzygnięcia niedopuszczalną ingerencją. Organ ponownie również wskazał, że w trybie art. 154 kpa, nie można orzekać o uchyleniu lub zmianie decyzji ostatecznej decyzji wydanej w trybie art. 156 § 1 kpa.