Wyrok NSA z dnia 14 lipca 2015 r., sygn. I OSK 2517/13

Pod pojęciem wydania nieruchomości w rozumieniu przepisu art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) należy rozumieć podjęcie i ujawnienie takich czynności przez dotychczasowego jej właściciela, które zapewnią nowemu właścicielowi (inwestorowi) realną możliwość wykonywania w stosunku do niej wszelkich działań wynikających z prawa własności, a więc przede wszystkim posiadania, używania, pobierania pożytków, przetworzenia i rozporządzania rzeczą.

Teza urzędowa

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska Sędziowie: Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędzia del. WSA Andrzej Góraj Protokolant starszy asystent sędziego Piotr Baryga po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Kujawsko-Pomorskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 23 lipca 2013 r. sygn. akt II SA/Bd 590/13 w sprawie ze skargi Z. K., A. K., K. K. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość przejętą pod drogę publiczną 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od Z. K., A. K. i K. K. solidarnie na rzecz Wojewody Kujawsko-Pomorskiego kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 23 lipca 2013r., sygn. akt II SA/Bd 590/13, uchylił sprecyzowaną w sentencji decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego oraz orzekł o jej wykonalności.

Jak wynika z jego uzasadnienia wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym: ostateczną decyzją Starosty I. z dnia [...] kwietnia 2010 r. zatwierdzającą projekt budowlany i podział nieruchomości oraz zezwalającą na realizację inwestycji drogowej, działka nr [...] należąca do W. K. została nabyta przez Gminę Miasto I. Następnie organ ten decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. ustalił odszkodowanie dla byłego właściciela tej działki w kwocie 264.154,00 zł. Rozstrzygnięcie to uchylił Wojewoda Kujawsko-Pomorski decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. i przekazał sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. W wyniku tego Starosta I. decyzją z dnia [...] września 2012 r. ustalił odszkodowanie z tytułu odjęcia prawa własności wspomnianej działki w kwocie 330,678,00 zł i podzielił je pomiędzy trojga następców prawnych poprzedniego właściciela w równych częściach. W jej uzasadnieniu podał, iż wywłaszczenie nastąpiło na mocy art. 12 ust. 1, 2, 4 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.). Wysokość odszkodowania ustalił na podstawie operatu szacunkowego z dnia [...] maja 2012 r. W ocenie organu spełniał on przepisane wymogi, w szczególności ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). Starosta nie uwzględnił żądania stron odszkodowania za ograniczone prawa rzeczowe w okresie obowiązywania zakazu zabudowy, bo takimi przedmiotowa nieruchomość nie była obciążona, ani przyznania odsetek od uprawomocnienia się decyzji z dnia [...] kwietnia 2010 r. do dnia wydania decyzji odszkodowawczej, gdyż nie ma ono oparcia prawnego, zaś co do podwyższenia odszkodowania o 5% na zasadzie art. 18 ust. 1e cytowanej ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. zważył, iż nie spełniono uregulowanej w nim przesłanki niezwłocznego lub w terminie do 30 dni od określonego w nim dnia wydania nieruchomości. Jak ustalił nie sporządzono protokołu wydania nieruchomości, a poprzedni właściciel nie wyraził gotowości niezwłocznego jej wydania. Faktyczne rozpoczęcie prac budowlanych nastąpiło w dniu 20 kwietnia 2011 r., a podatek rolny uiszczał on do dnia 31 marca 2011 r. Odwołania Z. K., A. K. i K. K. organ II instancji nie uwzględnił. W motywach zaskarżonej decyzji podał, iż wartość odszkodowania została poprawnie ustalona na podstawie operatu majątkowego, zaś żądanie podwyższenia go o 5% jest niezasadne. W aktach zalegają pisma, z których wynika, iż Miasto I. zwróciło się do W. K. o uprzątnięcie terenu (pismo z dnia 23 września 2010 r.), a w dniu 26 listopada 2010 r. przekazano nieruchomość firmie przeprowadzającej rozbiórkę, zaś roboty rozpoczęto w dniu 20 kwietnia 2011 r. Urząd Miasta potwierdził, że były właściciel nie wyraził zgody na niezwłoczne wydanie nieruchomości. Zdaniem Wojewody przesłanka z przepisu art. 18 ust. 1e specustawy jest spełniona wówczas, gdy właściciel zamiar taki uzewnętrzni na tyle, że dla przeciętnego odbiorcy fakt wydania gruntu nie będzie budzić wątpliwości interpretacyjnych. W szczególności opuszczenie nieruchomości winno być połączone przynajmniej z poinformowaniem inwestora o tym fakcie. Brak protokołu nie jest dowodem na niewydanie terenu, bo możliwe tu są różne środki dowodzenia. Nie ma też znaczenia brak zajmowania się gruntem, w tym niewykonywanie zabiegów agrotechnicznych, jak też opłacanie podatków. Niemniej organ ten zwrócił uwagę, że W. K. w piśmie z dnia 21 października 2010 r. stwierdził, iż nieruchomość ta jest jeszcze jego własnością, co przeczy jego woli niezwłocznego jej wydania. Na koniec wskazał, że decyzja z dnia [...] kwietnia 2010 r. stała się ostateczną z dniem wydania decyzji umarzającej postępowanie odwoławcze z dnia [...] maja 2010 r., lecz odmienne ustalenie organu I instancji nie ma znaczenia dla sprawy.