Wyrok NSA z dnia 16 stycznia 2015 r., sygn. I FSK 2039/13

Gmina ma prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z budową sieci wodno-kanalizacyjnej, następnie przekazywanej utworzonemu przez siebie zakładowi budżetowemu, który w jej imieniu będzie świadczył czynności opodatkowane VAT.

Biuletyn VAT nr 4/2015

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Alojzy Skrodzki, Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 lipca 2013 r. sygn. akt III SA/Gl 604/13 w sprawie ze skargi Gminy Z. na interpretacje indywidualną Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2012 r. nr ... w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz Gminy Z. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z 2 lipca 2013 r., sygn. akt III SA/Gl 604/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi Gminy Z. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z 22 listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną, stwierdził, że interpretacja ta nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku i zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego.

2. W uzasadnieniu wyroku Sąd ten wskazał, że gmina wniosła o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z inwestycją "R". Przedstawiając stan faktyczny gmina podała, że jest inwestorem rozbudowy oczyszczalni ścieków. Podatek VAT nie jest wydatkiem kwalifikowalnym. W IV kwartale 2012 r. gmina miała zamiar przekazać nieodpłatnie majątek trwały dotyczący rozbudowy oczyszczalni ścieków samorządowemu zakładowi budżetowemu, który jest również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, i który w imieniu gminy realizuje jej zadania własne, polegające na zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz oczyszczaniu ścieków (działalność odpłatna, opodatkowana - co do zasady - podatkiem od towarów i usług). Wydatki związane z inwestycją zostały udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na gminę. Do tej pory gmina nie obniżała podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT zakupu towarów i usług związanych z realizacją wskazanej inwestycji. Powstałe mienie zostanie przekazane do środków trwałych Gminnego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, zaś zakład nie będzie wnosił opłat w związku z korzystaniem z tego mienia. Mienie to będzie wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zakład ten nie ma możliwości odliczenia VAT z tytułu rozbudowy oczyszczalni ścieków, gdyż nie on był inwestorem i nie on był nabywcą w podatku od towarów i usług, tylko gmina. Zdaniem gminy istnieje bezpośredni związek dokonanych nabyć towarów i usług dotyczących oczyszczalni ścieków z realizowanym poprzez te nabycia inwestycyjne obrotem opodatkowanym. Zakład jako podmiot wykonujący usługi w zakresie odprowadzania ścieków występuje jako strona zawieranych z mieszkańcami umów. W związku z powyższym zadano pytanie, czy gmina jako podatnik podatku od towarów i usług może skorzystać z prawa, o którym mowa w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej u.p.t.u.) w związku z realizacją wskazanej inwestycji "R."? Zdaniem gminy będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w otrzymanych fakturach VAT tylko i wyłącznie w przypadku związku dokonanych nabyć z obrotem opodatkowanym VAT, a nie ulega wątpliwości, że realizowana inwestycja jest w sposób bezpośredni związana z obrotem opodatkowanym. Wykonywane przez zakład odpłatnie zadania gospodarki komunalnej mieszczą się w pojęciu działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.). Zgodnie zaś z art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. nr 45, poz. 236 ze zm.; dalej u.g.k.) gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formie samorządowego zakładu budżetowego. Gmina zaznaczyła, że w świetle orzecznictwa krajowego realizacja przez samorządowy zakład budżetowy zadań własnych tworzącej go jednostki samorządu terytorialnego o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej nie stanowi świadczeń podlegających opodatkowaniu VAT pomiędzy tymi podmiotami, co nie wyklucza ich opodatkowania z tytułu ich odpłatnego świadczenia na rzecz podmiotów zewnętrznych. Gmina zaznaczyła, że przekazując nieodpłatnie środki trwałe do zakładu, dokonuje przesunięcia majątkowego w ramach tej samej osoby prawnej, więc nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (czynność wewnątrzzakładowa). Jednak skoro nabycie towarów i usług związane jest ściśle z wykonywaną przez gminę działalnością gospodarczą (zbiorowym zaopatrzeniem ludności w wodę i oczyszczanie ścieków - jako zadanie własne) za pomocą utworzonej jednostki organizacyjnej, to przysługuje jej prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w fakturach zakupu dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową oczyszczalni ścieków.